Δειτε εδώ το πρώτο μέρος του αφιερώματός μας στην Καλαμάτα.

Στο τελευταίο μας άρθρο κάναμε μια μικρή εκδρομή στην Αρχαία Μεσσήνη και σε δύο κοντινά μοναστήρια, τη Μονή Βουλκάνου και την Ιερά Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στο χωριό Μοναστήρι (πρώην Βαρυμπόπι). Με τη μικρή αυτή εκδρομή θα ξεκινήσουμε και το άρθρο αυτό.

Το δεύτερο μέρος του αφιερώματός μας στην Καλαμάτα ξεκινάει με ένα μπάνιο σε μια λίγο πιο μακρινή θάλασσα, στην παραλία Ελαία στα σύνορα της Μεσσηνίας με την Ηλεία. Συνεχίζει με μια βραδινή βόλτα στο ιστορικό κέντρο της Καλαμάτας και ένα υπέροχο γεύμα με δημιουργικά πιάτα και κοκτέιλ. Η επόμενη μέρα ξεκινά με ένα πεντανόστιμο πρωινό και μια βόλτα στο ιστορικό κέντρο της Καλαμάτας προς αναζήτηση του περίφημου καλαματιανού μαντιλιού. Εκεί επισκεπτόμαστε την εκκλησία της Υπαπαντής, τη Συλλογή Ελληνικών Ενδυμασιών «Βικτώρια Γ. Καρέλια» και το Στρατιωτικό Μουσείο Καλαμάτας. Για να κλείσουμε όμορφα και δροσερά το ταξίδι μας, κάνουμε μια ακόμα εκδρομή μέχρι τους εντυπωσιακούς καταρράκτες του Πολυλιμνίου, προτού πάρουμε το δρόμο της επιστροφής για την Αθήνα.

Μιας και είχαμε κάνει ήδη αρκετό δρόμο στη μικρή μας εκδρομή στην Αρχαία Μεσσήνη και στα κοντινά μοναστήρια, αποφασίσαμε να κάνουμε το μπάνιο μας σε μια σχετικά μακρινή προς την Καλαμάτα παραλία, την παραλία Ελαία. Ήταν όπως μας την είχαν περιγράψει… Μια απέραντη αμμουδιά με ένα πράσινο πευκοδάσος πίσω της.

Η παραλία Ελαία διαβάσαμε πως είναι η βορειότερη παραλία της Μεσσηνίας, σε απόσταση 10 χμ. από την Κυπαρισσία, στα σύνορα με την Ηλεία. Σε αυτήν την παραλία εκβάλει ο ποταμός Νέδα. Μάθαμε επίσης πως στην παραλία αυτή αφήνουν κάθε χρόνο τα αυγά τους οι θαλάσσιες χελώνες, κι έτσι η περιοχή εντάσσεται στις προστατευόμενες περιοχές της Τριφυλίας.

Με την καταπράσινη θέα του πευκοδάσους κάναμε τη βουτιά μας… Η θάλασσα ήταν ζεστή με πολλά μεγάλα κύματα και βάθαινε γρήγορα. Η παραλία ήταν απέραντη, όπως ήταν και της Καλαμάτας, με χρυσαφένια άμμο, με λίγα χαλίκια όπως μπαίνεις προς τη θάλασσα. Στην παραλία υπάρχει ένα μικρό beach bar από το οποίο μπορεί κανείς να πάρει το καφεδάκι ή το ρόφημα του, και ένα δίχτυ για βόλεϊ για παιχνίδια στην άμμο.

Το μάτι χανόταν από τη μία στο γαλάζιο της θάλασσας και από την άλλη στο πράσινο του δάσους, μια πραγματικά όμορφη εμπειρία. Κρατήσαμε στο μυαλό μας αυτές της υπέροχες εικόνες και ξεκινήσαμε για το δρόμο της επιστροφής -κάτι λιγότερο από μία ώρα- προς τη βάση μας στην Καλαμάτα.

Επιστρέψαμε στο ξενοδοχείο που μας φιλοξενούσε, το Central Rooms στην πλατεία Βασιλέως Γεωργίου στην Καλαμάτα, για να ξεκουραστούμε πριν από τη βραδινή μας έξοδο. Το δωμάτιο μας περίμενε τακτοποιημένο και πεντακάθαρο για να κάνουμε το μπάνιο μας και να βουλιάξουμε για λίγο στο υπέροχο κρεβάτι του…

Αφού ξεκουραστήκαμε και ετοιμαστήκαμε, φύγαμε για μια βραδινή βόλτα με προορισμό το ιστορικό κέντρο της πόλης. Το ιστορικό κέντρο με τα στενά δρομάκια, τους πεζοδρόμους και τις πλατείες του συνθέτει ένα πανέμορφο σκηνικό, ενώ ο κόσμος που το κατακλύζει το κάνει να σφύζει από ζωή. Εκεί το παρελθόν συνυπάρχει με το παρόν, μιας και πλέον θα μπορούσαμε να πούμε πως εκεί βρίσκεται η καρδιά της νυχτερινής ζωής της πόλης. Στο ιστορικό κέντρο βρίσκονται και διάφορα αξιοθέατα, πολιτιστικοί χώροι και μουσεία, μερικά από τα οποία θα επισκεφθούμε την επόμενη ημέρα.

Στο ιστορικό κέντρο βρίσκεται ο ιστορικός Ιερός Ναός των Αγίων Αποστόλων, ένα από τα πιο γνωστά μνημεία σχετιζόμενα με την Επανάσταση του 1821, χτισμένος κατά τη Βυζαντινή περίοδο. Στον ναό αυτό πραγματοποιήθηκε στις 23 Μαρτίου 1821 η δοξολογία για την απελευθέρωση της Καλαμάτας, η πρώτη δοξολογία σε ελεύθερο έδαφος. Εκεί παρευρίσκονταν ο Κολοκοτρώνης, ο Παπαφλέσσας, ο Μαυρομιχάλης, ο Νικηταράς και άλλοι ήρωες της Επανάστασης.

Μετά τη μικρή βραδινή μας περιήγηση στα δρομάκια του ιστορικού κέντρου της Καλαμάτας, ήταν η ώρα για το βραδινό μας φαγητό. Επιλέξαμε να επισκεφθούμε το εστιατόριο Platea στην πλατεία Βασιλέως Γεωργίου, ένα κομψό all-day cafe-bar-restaurant. Ο υπεύθυνος του καταστήματος Γιάννης Σπηλιώτης μας είπε πως το Platea σερβίρει από καλοφτιαγμένο καφέ το πρωί έως επιλεγμένα ποτά από όλο τον κόσμο και κοκτέιλ φτιαγμένα με τις τελευταίες τάσεις και τεχνικές το βράδυ, αλλά και μεσογειακή κουζίνα με διεθνείς επιρροές. Όσο για το φαγητό του, είτε επιλέξει κανείς brunch, σνακ, γλυκό ή πιάτο, το σίγουρο είναι πως θα είναι όλα φτιαγμένα με ολόφρεσκα, ποιοτικά υλικά. Εμείς δοκιμάσαμε κάποια χαρακτηριστικά του πιάτα και εντυπωσιαστήκαμε!

Η διακόσμησή του που θυμίζει παριζιάνικο στενό μιας άλλης δεκαετίας το κάνει πραγματικά να ξεχωρίζει. Οι μίνιμαλ τόνοι και η σύγχρονη, ωραία αισθητική του το κάνουν ένα τοπόσημο της περιοχής που πρέπει κανείς να επισκεφθεί. Ο πολύ όμορφος και άνετος εξωτερικός του χώρος αλλά και ο εντυπωσιακός εσωτερικός του χώρος αλληλοσυμπληρώνονται, και μαζί με το ποιοτικό φαγητό και τα δροσιστικά κοκτέιλ που δοκιμάσαμε μας προσέφεραν μια πραγματική μοναδική εμπειρία.

Μετά το υπέροχο δείπνο μας επιστρέψαμε στο δωμάτιο του ξενοδοχείου μας, του Central Rooms στην πλατεία Βασιλέως Γεωργίου για έναν απολαυστικό ύπνο. Το πρωί μας περίμενε το υπέροχο πρωινό στην καφετέρια Kafein, η οποία ανήκει και αυτή στην οικογενειακή επιχείρηση. Με τοστάκια, αυγά, ψωμάκια, πραλίνα, κρουασανάκια βουτύρου, φρουτοσαλάτα με γιαούρτι και δημητριακά, βάφλες με πραλίνα και σιρόπι σοκολάτας, φρέσκο χυμό πορτοκάλι και ό,τι καφεδάκι θέλαμε ήταν ό,τι ακριβώς χρειαζόμασταν για την αρχή της ημέρας μας!

Το μεσημεράκι αποφασίσαμε να κάνουμε άλλη μια αστική βόλτα στην Καλαμάτα. Η Καλαμάτα είναι μια πόλη με πολλούς πεζόδρομους, φαρδιά πεζοδρόμια και ποδηλατόδρομους, ιδανική για πεζές περιηγήσεις, αλλά και για βόλτες με ποδήλατο. Είναι πολύ σημαντικό επίσης πως έχει παντού ράμπες αναπήρων στα πεζοδρόμια.

Αυτό που θέλαμε να κάνουμε τώρα ήταν να βρούμε το περίφημο και ξακουστό καλαματιανό μαντήλι. Τριγυρίσαμε για λίγη ώρα στα στενά του ιστορικού κέντρου και τελικά το βρήκαμε σε ένα κατάστημα κοντά στην Εκκλησία της Υπαπαντής.

Και φυσικά έπρεπε να διαβάσουμε για τη ιστορία του. Βρήκαμε πως η πρώτη ύλη του καλαματιανού μαντηλιού είναι το μετάξι, το οποίο ήταν επί αιώνες σημαντικό εξαγώγιμο προϊόν της περιοχής. Τον 19ο αι. λειτουργούσαν πολλά εργοστάσια στην πόλη. Η Μονή Καλογραιών, η Γυναικεία Ιερά Κοινοβιακή Μονή Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, διακρίθηκε από την ίδρυσή της στα τέλη του 18ου αι. για την ύφανση μεταξωτών για άμφια, τραπεζομάντηλα, κουρτίνες και κυρίως το περίφημο μεταξωτό μαντήλι. Στη μονή κατά το 19ο αι. υπήρχαν εκατό μαθητευόμενες. Οι μοναχές εξέτρεφαν μόνες τους μεταξοσκώληκες και έβγαζαν 3 τόνους μεταξιού το χρόνο! Στο μοναστήρι μπορεί κανείς να δει εναπομείναντες αργαλειούς, οι οποίοι δουλεύουν ακόμα και φτιάχνουν παραδοσιακά καλαματιανά μαντήλια.

Η Καλαμάτα γενικώς είχε αναδειχθεί σε πρώτο μεταξοπαραγωγικό κέντρο του κράτους και τα ξακουστά της υφάσματα κυκλοφορούσαν παντού. Σήμερα μπορεί να έχει μειωθεί πολύ η παραγωγή μαντηλιού στην Καλαμάτα και να είναι κάπως δύσκολο να βρεις αυθεντικό μεταξωτό μαντήλι, αλλά η παράδοση το διατηρεί στους χορούς της, με χαρακτηριστικότερο τον Καλαματιανό, όπου το μαντήλι διευκολύνει τον πρώτο χορευτή να κάνει τις φιγούρες. Μας είπαν πως κάποια καταστήματα που πουλάνε ακόμα καλαματιανά μαντίλια υπάρχουν κοντά στην εκκλησία της Υπαπαντής, όπου και τα εντοπίσαμε!

Αφού είμασταν στην περιοχή, ψάξαμε να μάθουμε για τον επιβλητικό ναό που βλέπαμε μπροστά μας. Από ενημερωτικό φυλλάδιο μάθαμε πως ο ναός που βρίσκεται στην παλιά άνω πόλη της Καλαμάτας είναι ο ναός της Υπαπαντής του Σωτήρος, ο μητροπολιτικός ναός της Καλαμάτας. Θεμελιώθηκε το 1860 και εγκαινιάστηκε το 1873. Είναι χτισμένος βορειοδυτικά ενός άλλοτε βυζαντινού ναΐσκου. Εκεί όπου υπήρχε η Αγία Τράπεζα έχει τοποθετηθεί μαρμάρινος σταυρός με την επιγραφή «Η πλαξ αυτή ενθυμίζει ιερόν και άδυτον». Ο ναός είναι από τα πρώτιστα πολιτισμικά μνημεία της πόλης, στον οποίο προσέρχονται χιλιάδες προσκυνητές σε όλη τη διάρκεια του έτους.

Στην Ιερά Μονή υπάρχει επίσης η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας «Υπαπαντής», ενώπιον της οποίας πολλά θαυμαστά σημεία έχουν πραγματοποιηθεί. Η εύρεση της εικόνας έγινε κατά θαυμαστό τρόπο περίπου το 1770. Διαβάσαμε πως τη θέση όπου ήταν θαμμένη την είδε στον ύπνο του ένας ιπποκόμος του Τούρκου πασά! Από τότε πολυάριθμοι πιστοί επικαλούνται τη βοήθειά Της και ομολογούν τα θαύματά της.

Συνεχίζοντας τη μεσημεριανή μας βόλτα και με προορισμό δύο μουσεία του ιστορικού κέντρου, ένα λαογραφικό και ένα πολεμικό, χρειαστήκαμε ένα καφεδάκι για να μας τονώσει. Το πήραμε και φύγαμε για το μουσειακό μέρος την βόλτας μας!

Ανάμεσα στα διάφορα μουσεία και τους πολιτιστικούς χώρους της πόλης, εμείς επιλέξαμε να επισκεφθούμε τη Συλλογή Ελληνικών Ενδυμασιών «Βικτώρια Γ. Καρέλια». Στο μουσείο δεν επιτρέπεται η φωτογράφιση και δημοσίευση των φωτογραφιών, αλλά μας έστειλαν ένα εκτενές κείμενο που περιγράφει σημαντικές πληροφορίες για την έκθεση, μαζί με πανέμορφες φωτογραφίες από τον εσωτερικό χώρο του μουσείου τις οποίες με χαρά θα δημοσιεύσουμε.

Στο κείμενο που μας έστειλαν διαβάσαμε πως η συλλογή του μουσείου δημιουργήθηκε από την κ. Βικτώρια Καρέλια, η οποία ήταν ιδρυτικό μέλος και επί σειρά ετών πρόεδρος του Λυκείου των Ελληνίδων Καλαμάτας. Αρχικά ήταν προσωπική συλλογή, καρπός μια συλλεκτικής προσπάθειας ετών. Στη συνέχεια παραχωρήθηκε στο Λύκειο Ελληνίδων Καλαμάτας και φέρει ως ένδειξη αναγνώρισης το όνομά της.

Το Λύκειο Ελληνίδων, όπως διαβάσαμε σε ενημερωτικό φυλλάδιο της έκθεσης, ιδρύθηκε το 1911 στην Αθήνα από την πρωτοπόρο της γυναικείας χειραφεσίας Καλλιρόη Παρρέν. Είχε ως στόχο τη διαφύλαξη των ελληνικών παραδόσεων και την ανύψωση και πρόοδο των Ελληνίδων. Το Λύκειο Ελληνίδων Καλαμάτας ιδρύθηκε το 1867 και ασχολείται με τη διδασκαλία ελληνικών παραδοσιακών χορών και τραγουδιών, καθώς και με λαογραφικές εκδόσεις και ηχογραφήσεις. Για το σύνολο των δραστηριοτήτων του έχει επανειλημμένως βραβευτεί από πολιτειακούς οργανισμούς και κοινωνικούς φορείς.

Η συλλογή «Βικτώρια Γ. Καρέλια» είναι μια από τις πληρέστερες συλλογές ελληνικών ενδυμασιών παγκοσμίως, με γυναικείες και ανδρικές ενδυμασίες από όλες τις περιοχές της Ελλάδας. Υπάρχουν επίσης μεμονωμένες ομάδες εξαρτημάτων, όπως χρυσοκέντητων επενδυτών, χρυσοΰφαντων ανατολίτικων καβαδιών και κοσμημάτων. Οι ομάδες αυτές αποτελούν αυτόνομα και σημαντικά σύνολα της συλλογής.

Ο υπεύθυνος του μουσείου είχε την καλοσύνη να μας πει μερικά πράγματα για την έκθεση. Μας είπε πως τα εκθέματα είναι όλα αυθεντικά και χρονολογούνται από τα μέσα του 18ου αι. έως τα μέσα του 20αι. Μας είπε πως υπάρχουν τρεις κατηγορίες γυναικείας ενδυμασίας, σύμφωνα με τη λαογράφο Αγγελική Χατζημιχάλη, στις οποίες αντιστοιχούν οι τρεις όροφοι της έκθεσης. Στο ισόγειο υπάρχουν οι φορεσιές με το σιγκούνι, ένα μάλλινο αμάνικο γιλέκο. Το μαλλί το είχαν ως πρώτη ύλη οι αγροτικοί πληθυσμοί. Στον δεύτερο όροφο οι πληθυσμοί με έντονη εμπορική δραστηριότητα έχουν το καβάδι, μακρύ φόρεμα ανοιχτό από μπροστά φτιαγμένο συνήθως με πολυτελή υφάσματα. Ο τρίτος όροφος φιλοξενεί την εξέλιξη του φορέματος από τον παλιότερο τύπο του μέχρι τα μεταγενέστερα ευρωπαϊκού ύφους πια φορέματα.

Η συλλογή στεγάζεται σε ένα υπέροχο διατηρητέο κτίριο, το οποίο θέλουμε να σημειώσουμε πως έχει διαμορφωθεί εσωτερικά με τους πιο σύγχρονους μουσειολογικά τρόπους, μιας και ο επισκέπτης κινείται στους σκοτεινούς διαδρόμους έχοντας μια βιωματική επαφή με τα φωτισμένα εκθέματα, μέσα σε μια κατανυκτική ατμόσφαιρα. Μεγάλη εντύπωση μας έκανε μια κινητή προθήκη με ενδυμασίες, η οποία κινείται καθ’ ύψος των ορόφων σαν ασανσέρ και ενοποιεί με αυτόν τον τρόπο την έκθεση.

Όλες οι λεζάντες είναι ψηφιοποιημένες και ένα τάμπλετ υπάρχει δίπλα σε κάθε προθήκη. Σε αυτό μπορούσε να διαβάσει κανείς την περιγραφή της προθήκης και των εκθεμάτων σε διάφορες γλώσσες, να δει φωτογραφίες από διάφορες πλευρές των εκθεμάτων και να κάνει ζουμ σε ότι θέλει. Πλέον, λόγω της πανδημίας, ο κάθε επισκέπτης λαμβάνει το δικό του φορητό τάμπλετ, το οποίο απολυμαίνεται μετά από κάθε χρήση, ώστε να τον συνοδεύει στην περιήγησή του στην έκθεση. Πρόκειται για ένα σύγχρονο μοντέλο ξενάγησης, το οποίο αξιοποιεί την τεχνολογία με τρόπο που να υποστηρίζει την εξέλιξη του μουσειολογικού νοήματος της έκθεσης.

Στα κείμενα που μας έστειλε το μουσείο διαβάσαμε επίσης πως στον εκθεσιακό χώρο πραγματοποιούνται εκπαιδευτικά προγράμματα για σχολικές τάξεις όλων των βαθμίδων, κάτι που μας χαροποιεί ιδιαιτέρως. Διοργανώνονται επίσης εξειδικευμένες περιηγήσεις για Έλληνες και ξένους επισκέπτες, αλλά και μουσικές εκδηλώσεις, εικαστικές εκθέσεις και άλλες πολιτιστικές δράσεις που συμβάλλουν στην πολυεπίπεδη ανάδειξη του χώρου -και στο «άνοιγμά» του προς τη ζωή της πόλης θα προσθέσουμε εμείς.

Τα περάσαμε υπέροχα στη συλλογή «Βικτώρια Γ. Καρέλια», αλλά υπήρχε ακόμα ένα μέρος που θέλαμε να προλάβουμε να επισκεφθούμε, το Στρατιωτικό Μουσείο Καλαμάτας που βρισκόταν σε κοντινή απόσταση.

Στο Στρατιωτικό Μουσείο Καλαμάτας συναντήσαμε τον υπεύθυνο μόνιμο στρατιωτικό, ο οποίος ήταν πολύ ευγενικός και κατατοπιστικός και μας μίλησε για το μουσείο. Μας έδωσε μάλιστα την άδεια (κατόπιν συνεννόησης με τους ανωτέρους) να φωτογραφήσουμε και να δημοσιεύσουμε τα εκθέματα του μουσείου και τον ευχαριστούμε θερμά!

Το Στρατιωτικό Μουσείο Καλαμάτας διαβάσαμε πως ιδρύθηκε το 2005. Το κτίριο στο οποίο στεγάζεται είναι η παλιά Μητρόπολη Μεσσηνίας, το οποίο παραχωρήθηκε στο ΓΕΣ από την Ιερά Μητρόπολη. Στο διόροφο κτήριο διαμορφώνεται η μόνιμη έκθεση, η οποία περιλαμβάνει τη σύγχρονη στρατιωτική ιστορία της Ελλάδας από την Ελληνική Επανάσταση έως την Εισβολή στην Κύπρο. Στον εξωτερικό χώρο του μουσείου εκτίθενται άρματα μάχης και πυροβόλα.

Στο μουσείο είχαμε την τύχη να κάνουμε δύο διαφορετικές ξεναγήσεις από δύο στρατιώτες που έκαναν τη θητεία τους. Και οι δύο μας έκαναν πολύ λεπτομερείς ξεναγήσεις μιας και είχαν πολλές ιστορικές γνώσεις για να μας μεταφέρουν. Η πρώτη ξενάγηση ήταν περισσότερο γενικού ενδιαφέροντος, μια εποπτεία του συνόλου της έκθεσης με στάσεις σε συγκεκριμένα εκθέματα, ενώ η δεύτερη ξενάγηση ήταν περισσότερο επικεντρωμένη σε σπάνια εκθέματα που δεν υπάρχουν σε άλλα στρατιωτικά και πολεμικά μουσεία. Οι πληροφορίες που μας μετέφεραν και οι δύο ξεναγοί ήταν πολύ ενδιαφέρουσες και ξεπερνούν το μέγεθος ενός άρθρου. Γι’αυτό θα συνεχίσουμε με κάποιο επιλεγμένα εκθέματα σε φωτογραφίες…

Είδαμε και άλλα πολλά εκθέματα: (πατήστε για πλήρη προβολή)

Φύγαμε από το μουσείο γεμάτοι νέες γνώσεις και εμπειρίες και για αυτό ευχαριστούμε θερμά του ανθρώπους του! Είχαμε λίγο χρόνο ακόμα προτού επιστρέψουμε πίσω στην βάση μας στην Αθήνα και το όμορφο αυτό ταξίδι λάβει τέλος. Έτσι, αποφασίσαμε να κάνουμε άλλη μια μικρή εκδρομούλα ώστε να δροσιστούμε στους καταρράκτες στο κοντινό Πολυλίμνιο στην Χαραυγή Μεσσηνίας. Έπειτα από μια σαραντάλεπτη διαδρομή με το αυτοκίνητο είχαμε φτάσει και με την πρώτη ματιά καταλάβαμε πως άξιζε τον κόπο…

Είναι ένα πανέμορφο μέρος, όπου μπορεί κανείς να κάνει μια μικρή πεζοπορία μέχρι τις λιμνούλες στις οποίες μπορεί να κάνει μπάνιο στο δροσερό νερό τους. Μέσα στο πράσινο και στη φύση, δεν περιμένεις ότι από κάπου θα βρεις νερό και όμως βρίσκεις! Εμείς είχαμε το θάρρος να βουτήξουμε και δεν το μετανιώσαμε καθόλου! Το νερό ήταν κρύο και αναζωογονητικό και μαζί με την καταπράσινη θέα ήταν μια εμπειρία μοναδική. Και επειδή ειδικά όσον αφορά στη φύση μια εικόνα ίσον χίλιες λέξεις θα αφήσουμε τις φυσικές ομορφιές να μιλήσουν από μόνες τους…

Ένα φωτορεπορτάζ από τους Καταρράκτες Πολυλιμνίου:

(Πατήστε πάνω στις φωτογραφίες για πλήρη προβολή)

Κάπου εδώ τελειώνει το έβδομο συνεχόμενο άρθρο μας από το ταξίδι μας στη Μάνη και στην Καλαμάτα… Είδαμε όμορφα μέρη, γνωρίσαμε καλούς ανθρώπους, φάγαμε πεντανόστιμα φαγητά, αποκτήσαμε γνώσεις και εμπειρίες και επιστρέφουμε στη βάση μας στην Αθήνα για νέες γλυκές περιπέτειες!

Διαβάστε πρώτοι κάθε νέο μας άρθρο!

Βρείτε μας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσής μας

• Instagram: @eatdessertfirstgreece 
• Facebook profile: Giorgos Eliza Vlachakis
• Facebook page: eatdessertfirstgreece
• Twitter: @eatdessert1stGr
• Pinterest: eatdessert1stGr
• WordPress: Eat Dessert First Greece
• LinkedIn: Eliza Neofytou
• Reddit: eatdessertfirstgr

Ακολουθήστε μας συμπληρώνοντας το email σας στο πεδίο στο κάτω μέρος της ιστοσελίδας μας, για να σας έρχεται με email κάθε νέο μας άρθρο μόλις κυκλοφορήσει. Μην ξεχάσετε να κάνετε επιβεβαίωση της εγγραφής σας, στο email που θα σας έρθει! 🤗 Όσοι είστε κι εσείς wordpress bloggers, πατήστε απλώς follow.