Άλλη μια κοντινή στην Αθήνα εξόρμηση ξεκινά! Αυτή τη φορά γιος, μαμά, νύφη και ανιψιά θα επισκεφθούμε  τα Δερβενοχώρια, σε μία ακόμα ημερήσια εκδρομή γεμάτη εμπειρίες.

Στο νέο ταξιδιωτικό μας άρθρο με προορισμό τα Δερβενοχώρια επισκεπτόμαστε πανέμορφα, ιστορικά μοναστήρια, αναπνέουμε καθαρό αέρα, τρώμε νόστιμα, χωριάτικα φαγητά, απολαμβάνουμε τα τοπία και τη φανταστική θέα και βγάζουμε όμορφες φωτογραφίες για να θυμόμαστε, αλλά και για να τις μοιραστούμε μαζί σας!

Πρωτού ξεκινήσουμε θέλαμε να μάθουμε λίγα πράγματα για τα Δερβενοχώρια. Διαβάσαμε πως είναι ένα σύνολο πέντε χωριών, στα δυτικά της Πάρνηθας, τα οποία ανήκουν στον νομό Βοιωτίας. Βρίσκονται σε ένα οροπέδιο, σε υψόμετρο 530 έως 570 μέτρων. Οι πέντε οικισμοί των Δερβενοχωρίων είναι η Πύλη, τα Σκούρτα, η Στεφάνη, η Πάνακτος και το Πράσινο. Τα υπόλοιπα θα τα μαθαίναμε επί τόπου, οπότε μπήκαμε στο αυτοκίνητο και ξεκινήσαμε!

Το πρώτο μέρος που θέλαμε να επισκεφθούμε ήταν η Ιερά Μονή Οσίου Μελετίου Κιθαιρώνα, στα όρια των Νομών Αττικής και Βοιωτίας, μιας και η εκκλησία της γειτονιάς μας στην Αθήνα είναι και αυτή αφιερωμένη στον Άγιο Μελέτιο.

Φτάνοντας, περάσαμε την είσοδο και βρεθήκαμε στον κατάφυτο εξωτερικό χώρο της Μονής. Δεν είδαμε κάποιον για να ρωτήσουμε για την ιστορία της μονής, και έτσι καθίσαμε στη σκιά ενός μεγάλου δέντρου και αναζητήσαμε πληροφορίες στο διαδίκτυο.

Από μια ιστοσελίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού μάθαμε πως η Ιερά Μονή Οσίου Μελετίου είναι ένα από τα σημαντικότερα μοναστηριακά συγκροτήματα της χώρας μας, στα ΝΑ του όρους Πάστρα του Κιθαιρώνα και απέχει περίπου 2,5 χλμ. από τον οικισμό Οινόη (Μάζι) Μεγαρίδος. Σήμερα λειτουργεί ως γυναικεία μονή.

Η ιστορία της μονής είναι άρρηκτα δεμένη με τη δράση του Οσίου Μελετίου του Νέου, που ήταν ο μεταρρυθμιστής της ασκητικής ζωής στην Ελλάδα. Ο Όσιος Μελέτιος, που καταγόταν από την Καππαδοκία, στα τέλη του 11ου αιώνα έφθασε στην περιοχή, όπου υπήρχε η Μονή του Συμβόλου, και εγκαθίδρυσε τη δική του μοναχική κοινότητα, ακολουθώντας τις αυστηρές αρχές του ασκητισμού των πρώτων χριστιανικών χρόνων.

Οδυσσεύς, Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού

Από έξω, αλλά και από μέσα, το Καθολικό της Μονής είναι πανέμορφο. Εξωτερικά εντάσσεται με αρμονία στο φυσικό περιβάλλον και την υπέροχη θέα. Εσωτερικά, με τον χαμηλό φωτισμό από τα κηροπήγια και τα φαναράκια, μαζί με τις πανέμορφες σωζόμενες αγιογραφίες και τα εσωτερικά αρχιτεκτονικά στοιχεία, δημιουργείται μια κατανυκτική ατμόσφαιρα που σε ταξιδεύει πίσω στο χρόνο. Ανάψαμε κεράκια, κάναμε την προσευχή μας και βγήκαμε στην εξωτερική αυλή για να απολαύσουμε τη δροσιά και τη θέα.

Εξερευνώντας λίγο παραπάνω τον εξωτερικό χώρο της Μονής, βρήκαμε ένα κτιριάκι, κατάφυτο απ’ έξω με μια μικρή επιγραφή πάνω από μια ξύλινη καγκελόπορτα. Πλησιάσαμε και από τα κενά της πόρτας είδαμε πως μέσα υπήρχε μια φάτνη! Μιας και είναι καλοκαίρι, υποθέτουμε πως η φάτνη αυτή βρίσκεται μόνιμα στημένη στον χώρο αυτόν, που θυμίζει σπηλιά.

Φεύγοντας από το μοναστήρι με κατεύθυνση τα Δερβενοχώρια, είδαμε ταμπέλες προς τον Άγιο Παΐσιο. Στο δρόμο μας βρήκαμε το εκκλησάκι του Αγίου Παϊσίου του Αγιορείτου Οινόης-Αττικής, ημιτελές απ’ έξω, αλλά εξοπλισμένο από μέσα.

Συνεχίζοντας το δρόμο μας, θέλαμε να βρούμε το Γεφύρι της Δαφνούλας, ένα γεφύρι που είχαμε διαβάσει πως μοιάζει με τα ηπειρώτικα γεφύρια του Ζαγορίου. Κάποια στιγμή συναντήσαμε ένα γεφυράκι και κατεβαίνοντας από το αυτοκίνητο είδαμε να περνάει από κάτω ο ποταμός Ασωπός. Ήταν το μόνο στοιχείο στο απέραντο τοπίο που βλέπαμε μπροστά μας, το οποίο έδειχνε πως το γεφύρι δεν ήταν μύθος. Δυστυχώς όμως η διαδρομή ήταν χωματόδρομος και δεν είχαμε το κατάλληλο όχημα για να συνεχίσουμε, οπότε το αφήσαμε για μια άλλη φορά…

Το χωριό των Δερβενοχωρίων που επιλέξαμε να επισκεφθούμε πρώτο ήταν η Πύλη, στην οποία είχαμε μάθει πως υπάρχει μια πολύ καλή ταβέρνα, ο Άρης. Η Πύλη διαβάσαμε πως υπήρξε η έδρα του τέως Δήμου Δερβενοχωρίων και είναι χτισμένη σε οροπέδιο σε ύψος 550 μ. Μέχρι το 1927 ονομαζόταν Δερβενοσάλεσι και έπειτα μετονομάστηκε σε Πύλη. Στην Πύλη πραγματοποιήθηκε μια από τις σημαντικότερες μάχες της εθνικής αντίστασης με τους Γερμανούς, η «Μάχη της Πύλης» στις 18 Οκτώβρη του 1943.

Φτάνοντας στην Πύλη είδαμε το Περιφερειακό Ιατρείο Πύλης με το όνομα Περικλής Τσεβάς. Πλησιάζοντας προσέξαμε ένα μνημείο αφιερωμένο στον γιατρό Περικλή Τσεβά. Σκεφτήκαμε πως θα ήταν μια σημαντική προσωπικότητα της περιοχής και όντως έτσι ήταν. Ψάχνοντας στο διαδίκτυο, βρήκαμε μια ιστοσελίδα ενός κέντρου φροντίδας ηλικιωμένων με το όνομα Μαρέπη το οποίο ίδρυσε η κόρη του Περικλή Τσεβά, Άννα Τσεβά. Στην ιστοσελίδα του διαβάσαμε πολύ συγκινητικά λόγια για τον πατέρα της, τα οποία σκιαγραφούν την προσωπικότητά του και την προσφορά του στην τοπική κοινωνία.

Πιο σημαντικός στην ενήλικη ζωή της (της Άννας) απέβει ο ανεπίσημος ρόλος της ως «δεξί χέρι» του πατέρα της Περικλή, κατά την εκπλήρωση των ιατρικών καθηκόντων του, μέσα στις δύσκολες οικονομικές, κοινωνικές, μεταπολεμικές συνθήκες της επαρχιακής Ελλάδας. Ο Περικλής Τσεβάς αποτέλεσε μια φιγούρα έμπνευσης, της οποίας η φιλοσοφία εντυπώνεται στις ιατρικές υπηρεσίες της Μαρέπη ακόμα και σήμερα. Ο πατέρας της Άννας ορκίστηκε να αφιερώσει όλη του τη ζωή εκεί που τον είχαν περισσότερη ανάγκη, στην ιατρικά παραμελημένη Ελληνική επαρχία. Υπηρετώντας με αφοσίωση τον όρκο του στον Ιπποκράτη, ο γιατρός Τσεβάς, όπως τον αποκαλούσαν, ενστάλλαξε στη κόρη του Άννα, την αίσθηση της υπευθυνότητας, της ηθικής υποχρέωσης, και του σκοπού ζωής στο να βοηθάει αυτούς που έχουν ανάγκη.

www.marepi.gr/team/

Και κάπως έτσι φτάσαμε στην ταβέρνα Άρης και καθίσαμε στον εξωτερικό της χώρο, σε ένα σκιερό σημείο. Η ώρα ήταν κάπως περασμένη για μεσημεριανό, ήταν η ώρα που το χωριό κοιμάται. Αυτό υποθέσαμε και όντως το διαπιστώσαμε αργότερα το απόγευμα, όταν οι κάτοικοι άρχισαν να κυκλοφορούν στους δρόμους του οικισμού τους. Εμείς δεν θέλαμε να περιμένουμε το απόγευμα, οπότε καθίσαμε αμέσως στο ξύλινο τραπεζάκι μας στην όμορφη ταβέρνα.

Εκτός από έναν πολύ όμορφο χώρο και καλό φαγητό, η ταβέρνα ανήκει σε μια οικογένεια από την οποία γνωρίσαμε τη μαμά και μία κόρη και ήταν ευγενέστατες και πολύ πρόσχαρες! Μας έφεραν χωριάτικο ψωμάκι στα κάρβουνα με λαδάκι και παραγγείλαμε χωριάτικη σαλάτα, χειροποίητο τζατζίκι, χόρτα, τηγανόψωμο, κοτόπουλο, μπιφτέκια και δύο χοιρινές μπριζόλες. Ήταν όλα εξαίσια και ειδικά η χωριάτικη σαλάτα είχε την πιο νόστιμη ντομάτα που έχουμε δοκιμάσει ποτέ!

Πριν φύγουμε η ιδιοκτήτρια της ταβέρνας μας κέρασε το γλυκό τηγανόψωμο που φτιάχνουν και κάναμε μια μικρή συζήτηση για το χωριό. Μας είπε πως έπρεπε οπωσδήποτε να επισκεφθούμε την κοντινή, ιστορική Μονή Ζωοδόχου Πηγής στην οποία θα μπορούσαμε να μιλήσουμε με μια πολύ φιλική μοναχή, η οποία θέλει να έρχεται κόσμος στο μοναστήρι. Εννοείται πως θα ακολουθούσαμε τη συμβουλή της!

Περπατώντας προς το αυτοκίνητο, σε ένα κοντινό σημείο της ταβέρνας είδαμε ένα εντυπωσιακό μνημείο για τους πεσόντες σε πολέμους στις περιόδους 1912-1922, 1940-1941, 1943, 1944 και 1947-1949. Τα ονόματα είναι χαραγμένα σε πλάκες οι οποίες περιβάλλουν το άγαλμα μιας γυναικείας μορφής, μιας πολεμίστριας.

Αφού κάναμε μια μικρή βόλτα με το αυτοκίνητο στους εξοχικούς δρόμους της περιοχής, κατευθυνθήκαμε προς την Ιερά Μονή Ζωοδόχου Πηγής. Η Μονή βρίσκεται γύρω στα δύο χιλιόμετρα βόρεια της Πύλης.

Αφήσαμε το αυτοκίνητο κοντά στην είσοδο της Μονής και ακολουθήσαμε έναν μικρό χωματόδρομο που οδηγούσε στον Ιερό Ναό της Ζωοδόχου Πηγής. Το κτίριο μας αποκαλύφθηκε σιγά σιγά, μαζί με μια φοβερή, απέραντη θέα. Έτσι, ξεκινήσαμε τη φωτογράφηση!

Κάτι που μας έκανε εντύπωση ήταν τα ερείπια που περιέβαλαν τον Ναό και έδειχναν πως υπήρχε κάποιο παλαιότερο κτίσμα στη θέση του. Αυτή την απορία μας έλυσε η Αδελφή Φιλοθέη, η οποία μας υποδέχθηκε με ένα τόσο μεγάλο χαμόγελο που μας έκανε να νιώσουμε αμέσως ευχάριστα και οικεία. Της ζητήσαμε να μας πει μερικά πράγματα για το μοναστήρι και την περιοχή και δέχθηκε με χαρά.

Η μοναχή αρχικά μας καλωσόρισε στα Δερβενοχώρια, λέγοντάς μας πως δερβένι στα Αρβανίτικα σημαίνει πέρασμα, οπότε βρισκόμασταν στα χωριά του περάσματος. Ο κεντρικός δρόμος, που βλέπαμε από ψηλά, προεπαναστατικά και στην Αρχαιότητα ένωνε τη Θήβα με την Αθήνα. Αυτό το πέρασμα το έπιασαν κυκλικά πέντε χωριά, η Στεφάνη, η Πύλη, τα Σκούρτα, το Πάνακτο και το Πράσινο.

Βρισκόμασταν, μας είπε η Αδελφή Φιλοθέη, στη Μονή της Στέρνας, η οποία ιδρύθηκε τον 11ο αι. από τον Όσιο Μελέτιο. Ο Όσιος Μελέτιος είχε έρθει με τα πόδια από την Ιερά Μονή Οσίου Μελετίου στην Οινόη -την οποίαν είχαμε ήδη επισκεφθεί- και ίδρυσε ένα μοναστήρι αφιερωμένο στη Ζωοδόχο Πηγή. Λεγόταν Μονή της Στέρνας επειδή οι μοναχοί είχαν νερό από το βουνό.

Η εκκλησία, μας είπε η Αδελφή Φιλοθέη, είναι χτισμένη πάνω σε νερό, πάνω σε πέτρινο θολωτό τόξο, κάτω από το οποίο περνάει το νερό και βγαίνει στον κάμπο. Μάλιστα, στον εξωτερικό χώρο της Μονής υπήρχαν Ρωμαϊκά Λουτρά. Πριν γίνει το χριστιανικό μοναστήρι υπήρχε εκεί ναός του Απόλλωνα και επειδή είχε πολύ νερό η περιοχή είχαν φτιάξει τα λουτρά. Όταν έγινε το μοναστήρι παρέμεινε η χρήση τους ως λουτρά μοναστηριακά πλέον, για τις ανάγκες της Μονής.

Το μοναστήρι είχε κάποτε φτάσει να έχει 400 μοναχούς. Εκείνη την εποχή οι πειρατές άφηναν τα καράβια τους στο Πόρτο Γερμενό και λυμαίνονταν την περιοχή. Οι μοναχοί για να προστατευθούν είχαν φτιάξει σήραγγες, υπόγεια τούνελ, τα οποία ξεκινούσαν από τον εξωτερικό χώρο του μοναστηριού και έβγαιναν στον κάμπο. Εκεί από κάτω οι μοναχοί φύλαγαν το σιτάρι τους, τα λάδια τους… Το 1600 έκαναν μια επιδρομή οι πειρατές, βρήκαν την έξοδο και ήρθαν ανάποδα. Κατέστρεψαν το μοναστήρι ολοκληρωτικά και έσφαξαν και τους 400 μοναχούς. Από το 1600 και μετά δεν ξαναέγινε μοναστήρι.

Για δύο αιώνες περίπου στον χώρο υπήρχαν μόνο ερείπια. Το 1890 οι κάτοικοι της Πύλης από ευλάβεια μίκρυναν τον Ναό και τον έκαναν αυτό που βλέπουμε σήμερα, χρησιμοποιώντας υλικά του 11ου αι. Όπως παρατηρήσαμε κι εμείς ο Ναός χρειάζεται αναστήλωση. Αρμολόγηση έχει γίνει μόνο στον τρούλο και πρέπει να κατέβει, παρατήρησε η μοναχή.

Εδώ και τρία χρόνια γίνονται προσπάθειες να αναστηλωθεί ο Ναός και να λειτουργήσει ξανά το μοναστήρι, με τη μέριμνα του Μητροπολίτου Γεωργίου. Η Αδελφή Φιλοθέη είναι η μόνη που μένει στη Μονή και τη φροντίζει. Ευχόμαστε από την καρδιά μας να αποκτήσει ξανά ζωή το ευλογημένο και μαρτυρικό μοναστήρι αυτό!

Φεύγοντας, αφού είχαμε μαζέψει όμορφες εικόνες και σκέψεις, περάσαμε ξανά από την Πύλη, έχοντας ως επόμενο προορισμό τα Σκούρτα. Στην Πύλη είδαμε ένα κατάστημα με τοπικό μέλι, γύρη και βασιλικό πολτό, αλλά δυστυχώς ήταν κλειστό την ώρα που περάσαμε.

Φύγαμε για μια τελευταία βόλτα στα Σκούρτα λοιπόν! Τα Σκούρτα διαβάσαμε πως είναι ο μεγαλύτερος οικισμός των Δερβενοχωρίων, χτισμένος σε υψόμετρο 540 μ.

Μια εμβληματική μορφή που κατάγεται από τα Σκούρτα είναι ο Αθανάσιος Σκουρτανιώτης. Όπως μάθαμε γεννήθηκε το 1793 στα Σκούρτα και έπαιξε σημαντικό ρόλο στην Ελληνική Επανάσταση. Στα παιδικά του χρόνια φοίτησε στη Μονή του Οσίου Μελετίου και αργότερα μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία. Ως πολιτικός και στρατιωτικός διοικητής της αυτόνομης περιοχής, στις 10 Απριλίου 1821 ύψωσε τη σημαία της επαναστάσεως, εκ των πρώτων οπλαρχηγών της Ρούμελης. Έπειτα από πολλές επιτυχίες, άφησε την τελευταία του πνοή στο ολοκαύτωμα του Μαυροματίου Θηβών την 26η Οκτωβρίου 1825.

Είχε αρχίσει να πέφτει το σούρουπο στα Δερβενοχώρια, οπότε ξεκινήσαμε για τον δρόμο της επιστροφής στην Αθήνα, ευχαριστημένοι με όλα όσα είχαμε μάθει, τους ανθρώπους που είχαμε γνωρίσει και τα ωραία φαγητά που είχαμε δοκιμάσει. Στη διαδρομή της επιστροφής κάναμε μια τελευταία στάση για να απολαύσουμε τη θέα στα καταπράσινα βουνά…

Διαβάστε πρώτοι κάθε νέο μας άρθρο!

Βρείτε μας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσής μας:

• Instagram: @eatdessertfirstgreece 
• Facebook profile: Giorgos Eliza Vlachakis
• Facebook profile 2: Γιώργος Βλαχάκης Ελίζα Νεοφύτου
• Facebook page: eatdessertfirstgreece
• Twitter: @eatdessert1stGr
• Pinterest: eatdessert1stGr
• WordPress: Eat Dessert First Greece
• LinkedIn: Eliza Neofytou
• Website 2: www.elladamouglykia.com

Ακολουθήστε μας συμπληρώνοντας το email σας στο πεδίο στο κάτω μέρος της ιστοσελίδας μας, για να σας έρχεται με email κάθε νέο μας άρθρο μόλις κυκλοφορήσει. Μην ξεχάσετε να κάνετε επιβεβαίωση της εγγραφής σας, στο email που θα σας έρθει! 🤗 Όσοι είστε κι εσείς wordpress bloggers, πατήστε απλώς follow.