Το γλυκό ταξίδι του Eat Dessert First στην Ήπειρο συνεχίζεται! Φύγαμε για Άνω Πεδινά!

Τα Άνω Πεδινά λέγονταν παλιότερα Άνω Σουδενά, σλαβική ονομασία που σημαίνει «κρύος τόπος». Το χωριό ονομάστηκε έτσι, επειδή εκεί κατέβαιναν τα κρύα ρεύματα του Βίκου. Είναι ένα από τα χωριά του Κεντρικού Ζαγορίου. Η ονομασία Ζαγόρι προέρχεται και αυτή από τα σλαβικά και σημαίνει «πίσω από τα όρη». Αυτές τις πληροφορίες μας τις έδωσε η μοναχή Ευφημία, για την οποία θα μιλήσουμε παρακάτω.

Στα Άνω Πεδινά, στο Σπίτι του Ορέστη, μας περίμενε ένα ζεστό, κομψό δωμάτιο που αποπνέει τέχνη και κουλτούρα με τις αφίσες και τα διακοσμητικά του.

Η ιδιοκτήτρια, κυρία Ελένη Παγκρατίου, αρχιτέκτων-γεωγράφος και Πρόεδρος της Ένωσης Τουριστικών Επιχειρήσεων Ζαγορίου, μας υποδέχθηκε με ένα παραδοσιακό δείπνο με γκουρμέ πινελιές και μας αφηγήθηκε την ιστορία της. Μας είπε ότι το Σπίτι του Ορέστη λειτουργεί ως παραδοσιακό κατάλυμα από το 1987. Είναι ένα διατηρητέο κτίριο με ηλικία μεγαλύτερη των 250 χρόνων. Τη ρωτήσαμε ποιά είναι η διαφορά ανάμεσα σε ένα παραδοσιακό κατάλυμα και ένα ξενοδοχείο και μας εξήγησε πως για να ονομαστεί μια επιχείρηση παραδοσιακό κατάλυμα πρέπει να στεγάζεται σε παλιό κτίριο με κάποια αρχιτεκτονική αξία. Το κτίριο το είχε κληρονομήσει η μητέρα της ιδιοκτήτριας από έναν μακρινό συγγενή, τον Ορέστη.

Συνεχίσαμε την κουβέντα μας με μια πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία για την ανάπτυξη του τουρισμού στη χώρα μας. Στα τέλη της δεκαετίας του 1980, όταν άνοιξε το Σπίτι του Ορέστη, δεν υπήρχε τίποτα τουριστικό στο Ζαγόρι. Μόνο στο Πάπιγκο υπήρχαν πέντε ξενώνες. Η κυρία Παγκρατίου μας έδωσε μια οπτική για το ιστορικό πλαίσιο της εποχής: στα μέσα της δεκαετίας του 1970 η Ελλάδα είχε υπογράψει διεθνείς συμβάσεις για την προστασία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς και διάταγμα που καθόριζε ποιοί θεωρούνται παραδοσιακοί οικισμοί στη χώρα. Ο σπουδαίος αρχιτέκτων Άρης Κωνσταντινίδης είχε συλλάβει την ιδέα για τη συντήρηση και ανάδειξη των παραδοσιακών οικισμών. Σε αυτό το πνεύμα δημιουργήθηκε το πρόγραμμα του ΕΟΤ για τους παραδοσιακούς οικισμούς.

Μια από τις δράσεις του ΕΟΤ ήταν να συντηρήσει παλιά σπίτια σε διάφορα μέρη και να τους δώσει μια άλλη χρήση, με σκοπό να αποτελέσουν ένα καλό παράδειγμα για το πώς πρέπει να αντιμετωπίζουμε την αρχιτεκτονική μας κληρονομιά. Πρακτικά, όπως μας αφηγήθηκε η κυρία Παγκρατίου, οι ιδιοκτήτες παλιών κτιρίων μπορούσαν να παραχωρήσουν τα σπίτια τους για δέκα χρόνια στον ΕΟΤ να τα λειτουργεί ως καταλύματα. Μετά τα δέκα χρόνια ο ΕΟΤ έδινε τα κτίρια πίσω στους ιδιοκτήτες. Τα οφέλη για τους ιδιοκτήτες ήταν η συντήρηση των κτιρίων τους και η δυνατότητα αν ήθελαν μετά να συνεχίσουν να τα λειτουργούν τουριστικά. Αλλιώς μπορούσαν να τα κάνουν πάλι κατοικίες. Η δράση αυτή του ΕΟΤ για την κυρία Παγκρατίου ήταν από τις πιο επιτυχημένες κρατικές πρωτοβουλίες.

Η τοπική αρχιτεκτονική, όμως, κινδυνεύει σήμερα να αλλοιωθεί, διαπιστώνει η κυρία Παγκρατίου. Ένας από τους λόγους είναι ότι δε χρησιμοποιείται πια η τοπική πέτρα, μιας και δεν υπάρχουν πια λατομεία στο Ζαγόρι και η πέτρα έρχεται από αλλού. Παλιά την έβγαζαν με το χέρι αλλά είναι πολύ ακριβή διαδικασία. Επίσης οι ξένοι τεχνίτες, ακόμα και αν είναι καλοί, δεν είναι ντόπιοι και αυτό κάνει διαφορά. Οι τεχνίτες πρέπει να ξέρουν τους τοπικούς κανόνες, χρειάζονται ειδική εκπαίδευση.

Η κυρία Παγκρατίου μας ανέλυσε επίσης έναν άλλον προβληματισμό… Μας είπε πως, για παράδειγμα, στο Ζαγόρι γίνονται πολλά προγράμματα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά είναι πιλοτικά, για ορισμένη περίοδο. Αφού ολοκληρωθούν, πρέπει να συντηρείς αυτό που έχει γίνει και να το προχωράς παραπέρα, κάτι που δυστυχώς σπάνια συμβαίνει.

Μια μεγάλη επιτυχία που μοιράστηκε μαζί μας με χαρά η κυρία Παγκρατίου είναι η καταχώρηση της τεχνικής της ξερολιθιάς (ξερολιθοδομής) ως άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς στην UNESCO. Πρόκειται για την τεχνική του να χτίζεις με πέτρα χωρίς συνδετικό υλικό, χωρίς λάσπη, μια πανάρχαια μέθοδος που υπάρχει σε όλο τον κόσμο. Έτσι χτίζονται δρομάκια, τοίχοι και σκεπές στα Ζαγοροχώρια. Οι Γιαννιώτες έλεγαν, μάλιστα, ότι «οι Ζαγορίσιοι δε λασπώνουν ποτέ τα παπούτσια τους», επειδή οι δρόμοι είναι όλοι λιθόστρωτοι, καλντερίμια, φτιαγμένοι χωρίς λάσπη.

Ένα άλλο ζήτημα στο οποίο έχει πρωτοστατήσει η κυρία Παγκρατίου είναι η υποβολή πρότασης προς το Συμβούλιο της Ευρώπης για την πιστοποίηση των ευρωπαϊκών πολιτιστικών διαδρομών των Δρόμων της Ξερολιθιάς. Οι διαδρομές αυτές σχεδιάζονται στο πρότυπο των Δρόμων του Κρασιού και των Δρόμων της Ελιάς, στους οποίους συμμετέχει η Ελλάδα. Η προσπάθεια βρίσκεται στη φάση ετοιμασίας του φακέλου υποψηφιότητας και ελπίζουμε να γίνει σύντομα πραγματικότητα.

Το δεύτερο τρέχων ζήτημα αυτό το διάστημα, μας είπε η κυρία Παγκρατίου, είναι ότι έχει αναζωπυρωθεί το ζήτημα της ένταξης της περιοχής του Ζαγορίου στον κατάλογο της UNESCO ως Πολιτιστικό Τοπίο Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Αν ευδοκιμήσει αυτή η πρωτοβουλία, το Ζαγόρι θα γίνει πολύ πιο γνωστό σε όλο τον κόσμο.

Η κυρία Παγκρατίου είναι επίσης από τους πρωτοστάτες στην προσπάθεια για την ένταξη του Ζαγορίου στις Γαστρονομικές Κοινότητες του Γιώργου Πίττα, εμπνευστή της πιστοποίησης Ελληνικού Πρωινού που διαθέτει και το Σπίτι του Ορέστη. Οι Γαστρονομικές Κοινότητες, όπως μας εξήγησε η κυρία Παγκρατίου, είναι μια προσπάθεια να αναδειχθούν τα τοπικά προϊόντα και οι τοπικές κουζίνες, να συνεργάζονται μεταξύ τους τα εστιατόρια και τα ξενοδοχεία και να προμηθεύονται από τους ντόπιους παραγωγούς τα προϊόντα που χρησιμοποιούν. Η νεοσύστατη Γαστρονομική Κοινότητα Ζαγορίου θα εκπροσωπηθεί για πρώτη φορά στην Expotrof 2020 στην Αθήνα. Στην έκθεση θα μπορεί κανείς να δει τον νέο οδηγό για το Ζαγόρι που ετοιμάζεται, όπως και να δοκιμάσει δείγματα φαγητών και γλυκών.

Στόχος τέτοιου τύπου πρωτοβουλιών, σύμφωνα με την κυρία Παγκρατίου, είναι ο επισκέπτης να έρχεται σε επαφή με την ταυτότητα του τόπου, την ιστορία, τον πολιτισμό, την αρχιτεκτονική, τη φύση, τη γαστρονομία της περιοχής. Πρέπει να φέρουμε σε επαφή τους δύο κόσμους, μας είπε, τις μικρές τοπικές επιχειρήσεις και τον ειδικό πελάτη, δηλαδή τον κόσμο που ψάχνει να βρει ακριβώς αυτό που προσφέρουν οι επιχειρήσεις αυτές.

• 

• 

• 

Επίσης, είναι σημαντικό οι επιχειρήσεις να συνεργάζονται μεταξύ τους. Για παράδειγμα, συνεχίζει η κυρία Παγκρατίου, αν ένα κατάλυμα δεν έχει διαθέσιμο δωμάτιο, δεν πρέπει να αδιαφορεί αλλά να προτείνει στον πελάτη ένα άλλο κοντινό ξενοδοχείο, ώστε να μείνει ο επισκέπτης στον τόπο. Στο Ζαγόρι υπάρχει αυτή τη στιγμή μια «μαγιά» για αλληλοϋποστήριξη μεταξύ των επιχειρήσεων. Η κυρία Παγκρατίου πιστεύει πως υπάρχει χώρος για όλους, αφού ο καθένας προσφέρει κάτι διαφορετικό και προσωπικό.

Φυσικά έπρεπε να ρωτήσουμε την κυρία Παγκρατίου και για τη σχέση της με τη μαγειρική. Μας αφηγήθηκε τις μνήμες της, για το πώς άρχισε να μαγειρεύει όταν ήταν φοιτήτρια στο Παρίσι. Εκεί είχε μια πολύ μεγάλη τύχη… Έμενε σε μια σοφίτα και στη διπλανή σοφίτα κατοικούσε μια ανάπηρη ηλικιωμένη κυρία. Η νεαρή κυρία Παγκρατίου βοηθούσε την γειτόνισσά της σε δουλειές και εκείνη την καλούσε τις Κυριακές για φαγητό. Η ηλικιωμένη κυρία στα νιάτα της ήταν μαγείρισσα σε πύργο ευγενών. Έτσι, έμαθε στην κυρία Παγκρατίου να μαγειρεύει.

Μπορεί να έμαθε τη γαλλική κουζίνα, αλλά φτιάχνει όλες τις κουζίνες του κόσμου. Στο Σπίτι του Ορέστη η ιδέα είναι να χρησιμοποιούν τα τοπικά προϊόντα για να κάνουν μαγειρική του κόσμου. Το Ζαγόρι, είπε η κυρία Παγκρατίου, ήταν τόπος πολυπολιτισμικός και κοσμοπολίτικος. Οι κάτοικοι ταξίδευαν και έφερναν από τα ταξίδια τους επιρροές από όλο τον κόσμο. Για παράδειγμα, η γιαγιά της κυρίας Παγκρατίου, η οποία ζούσε στους Κήπους Ζαγορίου και είχε μεγαλώσει στην Πέργαμο, στο σπίτι μαγείρευε σουπιές με το μελάνι τους, ένα υλικό που δεν είχε ο τόπος και ένα φαγητό που δε θα φανταζόσουν ότι θα συναντήσεις στο Ζαγόρι. Αυτό ήταν ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του Ζαγορίου, μιας και η περιοχή στην ακμή της κατοικούνταν από πλούσιους, μορφωμένους και κοσμογυρισμένους εμπόρους.

Στο εστιατόριο του ξενώνα, η κυρία Παγκρατίου φτιάχνει τοπική κουζίνα με διεθνείς πινελιές, χρησιμοποιώντας τοπικά προϊόντα. Κατόπιν παραγγελίας μπορεί να φτιάξει πιάτα από όλο τον κόσμο, και επίσης παραδίδει και μαθήματα μαγειρικής.

Η επόμενη μέρα ξεκίνησε με ένα ηπειρώτικο πρωινό στο Σπίτι του Ορέστη, με ποικιλία από χειροποίητες μαρμελάδες, κυδώνι, ακτινίδιο, γκρέιπφρουτ, μανταρίνι, αγριοκέρασο, κορόμηλο… Κάτι ακόμα που μας έκανε μεγάλη εντύπωση ήταν το Ασουρέ ή Βαρβάρα, ένας γλυκός χυλός από σιτάρι με αποξηραμένα φρούτα και ξηρούς καρπούς. Μια θρεπτική αρχή για την μέρα και το κρύο που μας περιμένει!

Πήραμε την ενέργεια που χρειαζόμασταν, ντυθήκαμε ζεστά και κατηφορήσαμε προς την πλατεία του χωριού.

Η πρώτη μας στάση θέλαμε οπωσδήποτε να είναι η Ιερά Μονή Ευαγγελίστριας Άνω Πεδινών. Φτάνοντας στη μονή συναντήσαμε τη μοναχή Ευφημία η οποία ζει στη μονή από το 2010. Κατάγεται από τη Μικρά Ασία αλλά γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Τη ρωτήσαμε αν είναι πάντα μόνη της στο μοναστήρι και μας είπε ότι είναι δύσκολος ο χειμώνας στα Άνω Πεδινά, αλλά αυτόν τον καιρό περιμένει άλλη μια μοναχή και μια δόκιμη. Η μοναχή Ευφημία είναι καλλιτέχνης… Αν και η ίδια δεν το παραδέχθηκε ποτέ, μας είπαν ότι είναι από τις καλύτερες στο ψηφιδωτό στην Ελλάδα και το είδαμε και με τα μάτια μας. Θα το δείτε κι εσείς… Η μοναχή Ευφημία έχει τελειώσει την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας και έχει κάνει μεταπτυχιακό για τρία χρόνια στο Παρίσι.

Πρώτα απ’ όλα η μοναχή μας μίλησε για την ιστορία της μονής και μας ξενάγησε στους χώρους της. Θα θέλαμε να σημειώσουμε πως οι ιστορικές γνώσεις της μοναχής ήταν τόσο πολλές και πλούσιες, που όσα μας είπε δεν χωράνε στο πλαίσιο του άρθρου μας, οπότε θα δώσουμε επιγραμματικά μια ιδέα για όσα συζητήσαμε. Τα έχουμε όμως όλα φυλαγμένα για το μέλλον! Η ξενάγηση που μας έκανε η μοναχή ήταν απίστευτα περιεκτική και ενδιαφέρουσα και μας είπε ότι και ένας επισκέπτης μόνος του να έρθει, θα του κάνει την ίδια ξενάγηση! Εκεί μας εντυπωσίασε ακόμα περισσότερο!

Η πρώτη χρονιά ίδρυσης της Ιεράς Μονής Ευαγγελίστριας είναι άδηλη, ενώ η δεύτερη είναι το 1630. Η είσοδος της μονής, μας είπε η μοναχή Ευφημία, δείχνει ότι η χτίστηκε στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, καθώς τότε έφτιαχναν χαμηλή την είσοδο και λοξή τη σκάλα για να μη μπορούν να περνούν τα άλογα των Τούρκων. Ο σουλτάνος απαγόρευε να χτίζονται οι ναοί πιο ψηλοί από τα τζαμιά και γι’αυτό τους έδιναν ύψος δημιουργώντας υπόγειους χώρους, όπως συνέβαινε και με την Ιερά Μονή Ευαγγελίστριας.

Επίσης, απαγόρευε στους ναούς και τα μοναστήρια να είναι πιο όμορφα από τα τζαμιά εξωτερικά, ενώ εσωτερικά δεν τους ένοιαζε μιας και δεν έμπαιναν Τούρκοι μέσα. Ένα μέρος της μονής έχει πλέον γκρεμιστεί. Η πτέρυγα της μονής που σώζεται είναι πολύ ψηλή, έπαιζε ρόλο τειχών και έχει πολεμίστρες.

Στην Ιερά Μονή Ευαγγελίστριας υπάρχουν σημαντικές σπάνιες τοιχογραφίες, όπως μια σπάνια απεικόνιση του Παντοκράτορος με λευκά ιμάτια στο εσωτερικό του τρούλου του ναού. Επίσης, υπάρχουν τοιχογραφίες με χρώμα κόκκινο του καδμίου, το οποίο είναι από τα ακριβότερα χρώματα. Στην εποχή της Τουρκοκρατίας, όπως μας αφηγήθηκε η μοναχή Ευφημία, κόστιζε το βάρος του σε χρυσό. Μας εξήγησε, πως οι Ζαγορίσιοι τα χρόνια της Τουρκοκρατίας ασχολούνταν με το εμπόριο με τις παραδουνάβιες χώρες και κυρίως την Αίγυπτο. Γι’ αυτό τα κτίρια στα Ζαγοροχώρια είναι αρχοντικά, με έπιπλα που έφερναν από έξω.

Στην Ιερά Μονή Ευαγγελίστριας μόνασε για ένα διάστημα ένας από τους εφτά μεγάλους διδασκάλους του Γένους της εποχής του ελληνικού Διαφωτισμού, ο Νεόφυτος Δούκας. Στον Νεόφυτο Δούκα οφείλουμε την ονομασία Έλληνες, αντί Γραικοί που υποστήριζαν ο Κοραής και οι δημοτικιστές, η οποία τα χρόνια της Ρωμαιοκρατίας σήμαινε υπόδουλοι. Στη μονή τον έφερε η μητέρα του στην ηλικία των δέκα ετών, ως τάμα για την από θαύμα θεραπεία του από θανατηφόρα ασθένεια σε ηλικία δύο ετών. Η θαυματουργός εικόνα της Παναγίας του τέμπλου του ναού, με το ασημένιο πουκάμισο και τα τρία καντήλια, βρίσκεται σε φάση συντήρησης και η μοναχή είχε την καλοσύνη να μας τη δείξει από κοντά.

Εξαιρετικά ενδιαφέροντα ήταν επίσης όσα μας είπε η μοναχή Ευφημία για τη σχέση του Χριστιανισμού με την αρχαία ελληνική φιλοσοφία. Η αρχαία ελληνική φιλοσοφία σύμφωνα με τους πατέρες της Εκκλησίας είναι ο σπερματικός λόγος, η βάση και ο πρόδρομος του Χριστιανισμού. Δεν είναι τυχαίο που χώρες που δεν γνώρισαν την ελληνική φιλοσοφία δεν μπόρεσαν να κατανοήσουν το Χριστιανισμό, μας είπε η μοναχή. Οι αρχαίοι φιλόσοφοι ποτέ δεν πίστεψαν στο δωδεκαθεϊσμό, αλλά πίστευαν ότι ο Θεός είναι ένας και είναι πνεύμα.

Κάτι που δε γνωρίζαμε είναι πως υπάρχουν ναοί στους οποίους εικονίζονται αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι, όπως στο Άγιον Όρος, στην Καισαριανή, στα Μετέωρα, στην Καπέλα Σιξτίνα στο Βατικανό και στη Σάντα Μαρία στη Σιένα στην Ιταλία. Σε τοιχογραφία στο ναό της Ιεράς Μονής Ευαγγελίστριας είδαμε, εκτός από τον Πλάτωνα, τον Θουκυδίδη, τον Ηράκλειτο, μια γυναικεία μορφή, τη Σίβυλλα την Ερυθραία, στην οποία λόγω της καλής της προαίρεσης, αποκαλύφθηκε από τον Θεό η έλευση του Ιησού Χριστού. Οι Σίβυλλες στην Αρχαιότητα ήταν ιέρειες στους ναούς του Απόλλωνα, όπως ήταν και η Πυθία. Αυτήν την περίοδο, με την συμβολή της μοναχής Ευφημίας, ετοιμάζεται ένα ιστορικό βιβλίο για τη μονή που θα περιλαμβάνει όλες τις τοιχογραφίες της, και τις σπάνιες όπως αυτές με τους αρχαίους φιλοσόφους.

Άλλη μια ευκαιρία να μιλήσουμε για τη σχέση της ελληνικής φιλοσοφίας με τον Χριστιανισμό ήταν το σχέδιο της μοναχής Ευφημίας με την Αγία Αικατερίνα. Λεγόταν και Πάνσοφος Αικατερίνα, μιας και κατείχε όλες τις γνωστές επιστήμες τις εποχής της. Η Αγία Αικατερίνα κατοικούσε στην Αλεξάνδρεια και είχε ασπαστεί τον Χριστιανισμό. Ήταν και πολυ όμορφη… Όταν ένας άρχοντας θέλησε να την παντρευτεί και να την επαναφέρει στην ειδωλολατρία, κάλεσε 150 σοφούς από όλη την τότε γνωστή οικουμένη για να την μεταπείσουν. Συνέβη όμως το αντίθετο, τους μετέστρεψε εκείνη στο Χριστιανισμό, καταφεύγοντας μόνο στους Έλληνες φιλοσόφους και τις Σίβυλλες ως πηγές. Ο άρχοντας θύμωσε τόσο πολύ που τους έκαψε όλους σε μια τεράστια φωτιά.

Μετά από την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συζήτηση, η μοναχή Ευφημία μας έδειξε το εργαστήριό της. Άνοιξε την πόρτα και αντικρύσαμε ένα τεράστιο ψηφιδωτό στη φάση της ολοκλήρωσής του! Χιλιάδες μικρές ψηφίδες σχημάτιζαν μία πανέμορφη εικόνα του Αγίου Παντελεήμονα, με φοβερή λεπτομέρεια και αξιοθαύμαστη δεξιοτεχνία! Η μοναχή ετοιμάζει αυτό το υπέροχο ψηφιδωτό για μια εκκλησία έξω από τα Γιάννενα.

Η μοναχή Ευφημία μας εξήγησε τη διαδικασία κατασκευής ενός ψηφιδωτού. Το ψηφιδωτό μπορεί να φτιαχτεί επιτόπου στον τοίχο, με τις ψηφίδες να τοποθετούνται απευθείας πάνω στο ασβεστοκονίαμα. Επειδή το ψηφιδωτό που ετοιμάζει η μοναχή θα στηθεί σε εξωτερικό τοίχο εκκλησίας, δεν γινόταν να το δημιουργήσει απευθείας εκεί, μέσα στο κρύο του χειμώνα. Επέλεξε έτσι τη δεύτερη μέθοδο: να φτιάξεις το ψηφιδωτό στο εργαστήριο και στη συνέχεια να μεταφερθεί έτοιμο στην τελική του θέση. Τη διαδικασία αυτή μας την εξήγησε αναλυτικά:

Όταν είναι έτοιμο το ψηφιδωτό, θα μεταφερθεί πάνω στο ξύλο που βρίσκεται κάτω από το ύφασμα μέχρι το ναό όπου θα τοποθετηθεί. Εκεί θα μπει μέσα στο ασβεστοκονίαμα, που θα γεμίσει τους αρμούς ανάμεσα στις ψηφίδες. Όταν στεγνώσει εντελώς και σταθεροποιηθεί, θα αφαιρεθεί με βούρτσες και νερό το ύφασμα και θα εμφανιστεί το υπέροχο ψηφιδωτό. Ανυπομονούμε σε επόμενο ταξίδι μας να το δούμε στο ναό του!

Η μοναχή Ευφημία, ως καθηγήτρια εικαστικών, παραδίδει μαθήματα σε όσους ανθρώπους, φοιτητές και μεγαλύτερους σε ηλικία θέλουν να μάθουν την τέχνη του ψηφιδωτού και της αγιογραφίας. Τη ρωτήσαμε τη γνώμη της για τους νέους που φεύγουν από τη χώρα μας και μας είπε πως τα παιδιά δεν πρέπει να απογοητεύονται εύκολα και πως με λίγη υπομονή μπορεί να πάνε καλύτερα τα πράγματα…

Φεύγουμε κρατώντας το ελπιδοφόρο και γλυκό μήνυμα που μας δίνει η μοναχή Ευφημία, να έχουμε ελπίδα, να νιώσουμε καλύτερα και να προσπαθήσουμε να μείνουμε εδώ και να φτιάξουμε όμορφα τις ζωές μας, με πίστη και αγάπη!

Ήταν η ώρα για ένα καφεδάκι και έτσι καθήσαμε στο καφέ-γλυκοπωλείο των Άνω Πεδινών, την Αλθαία. Οι αδερφές Μάχη και Βάσω μαζί με τη μητέρα τους Ντίνα έχουν την οικογενειακή επιχείρηση εδώ και δέκα χρόνια. Η Μάχη μας κέρασε καφεδάκι και γλυκό και μας μίλησε για τα χειροποίητα γλυκά που φτιάχνει η μητέρα της για την καφετέρια και τον ξενώνα της.

Παραδοσιακά, χειροποίητα γλυκά φτιαγμένα με αγνά υλικά, ελαφριά και όχι πολύ γλυκά, όσο πρέπει για να απολαύσεις το γλυκάκι σου ολόκληρο… ήταν και μεγάλο το κομμάτι μας! Καρυδόπιτα, πορτοκαλόπιτα, σοκολατίνα, εκμέκ, μπακλαβά, ραβανί, γαλακτομπούρεκο… γλυκά του κουταλιού, μαρμελάδες και λικέρ με δικά τους φρούτα από τον κήπο, κεράσι, βύσσινο, δαμάσκηνο, σύκο, φράουλα, φραγκοστάφυλο, μύρτιλο και πολλά άλλα.

Αφού, λοιπόν, φάγαμε το γλυκό μας πρώτα -όπως λέει και το όνομά μας ασφαλώς- καθήσαμε για φαγητό στο εστιατόριο Σωτηρία Τσιγαρά (παλιά λεγόταν «τα Σουδενά») και μας υποδέχτηκε η γιαγιά Σωτηρία, η Αμαλία η κόρη της και ο γιος της ο Κώστας. Η γιαγιά Σωτηρία και οι οικογένειες των παιδιών της Αμαλίας και Κώστα, με τα εφτά εγγόνια, αποτελούν μια ζεστή οικογενειακή επιχείρηση. Ο καθένας προσφέρει με αγάπη το δικό του κομμάτι για να νιώσεις σαν στο σπίτι σου, και ακόμα καλύτερα μιας και είσαι στο υπέροχο χωριό!

Η οικογένεια έχει το εστιατόριο εδώ και είκοσι χρόνια, και ο κόσμος τους ξέρει και τους εμπιστεύεται για την ποιότητα του φαγητού τους, τα καλά ντόπια προϊόντα και τις παραδοσιακές συνταγές τους. Ο Κώστας, όπως όλοι όσοι συναντήσαμε στο ηπειρώτικο ταξίδι μας, πιστεύει πως οι επιχειρήσεις πρέπει να αλληλοστηρίζονται και να δουλεύουν μαζί για το καλό του τόπου τους, είτε είναι ντόπιοι όπως ο ίδιος είτε όχι. Τα Άνω Πεδινά βλέπουν φιλόξενα τους ανθρώπους που έρχονται από άλλα μέρη για να δραστηριοποιηθούν στην περιοχή, μας είπε ο Κώστας.

Το εστιατόριο φτιάχτηκε το 2000 με ένα πρόγραμμα του αγροτουρισμού, το οποίο περιλάμβανε επιδοτήσεις επιχειρήσεων που είχαν ζώα και χωράφια για να ανοίξουν τουριστικά καταλύματα ή εστιατόρια. Παλιά, στο σημείο που σήμερα στέκει το όμορφο ζαγορίσιο κτίριο ήταν ένα χωράφι. Το κτίριο το έχτισαν από την αρχή με τοπική πέτρα, με τον παραδοσιακό τρόπο.

Η Σωτηρία σερβίρει πολλές πίτες, κυνήγι, αγριογούρουνο, σούπες, παραδοσιακή σπιτική κουζίνα όπως ταιριάζει στον τόπο που βρίσκεται. Το φαγητό που δοκιμάσαμε ήταν πραγματικά φανταστικό και μας ζέστανε την καρδιά, μαζί με την όμορφη, οικογενειακή ατμόσφαιρα.

Στην ίδια οικογένεια ανήκει και το καφέ-εστιατόριο Αμαλία, όπου στη συνέχεια ήπιαμε ένα ζεστό τσάι του βουνού για κλείσιμο του ωραίου μας γεύματος.

Επειδή φάγαμε μπόλικα και θέλαμε να φάμε κι άλλα μετά, έπρεπε να κάνουμε ένα περπάτημα όπως συνηθίζουμε. Μιας και είναι καταχείμωνο και νυχτώνει νωρίς, και τη μέρα την αφιερώσαμε στη εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συνέντευξη με τη μοναχή Ευφημία, δεν μπορούσαμε να πάμε στις πεζοπορικές διαδρομές της περιοχής… Κάναμε όμως ήπιο περπάτημα στο χωριό, όπως συνηθίζουμε και στην Αθήνα. Επηρεασμένοι από τη χθεσινή συζήτηση με την κυρία Ελένη, παρατηρήσαμε τις ξερολιθιές, κάνοντας το δικό μας δρόμο της ξερολιθιάς, αναπνεύσαμε καθαρό αέρα και ησύχασαν τα μάτια μας στα ήρεμο χειμωνιάτικο ζαγορίσιο τοπίο…

Επιστρέφοντας στο Σπίτι του Ορέστη, μας περίμενε μια πολύ ευχάριστη έκπληξη: μια πρόσκληση σε μια συγκέντρωση με αφορμή τη γιορτή του κύριου Γιάννη Κυρλιγκίτση, ιδιοκτήτη του Ξενοδοχείου Πορφυρόν στα Άνω Πεδινά. Μια συνάντηση δραστήριων επιχειρηματιών του Ζαγορίου που περνάει με τον καλύτερο τρόπο το μήνυμα που διατρέχει τα άρθρα μας: η συνεργασία και η αλληλοϋποστήριξη θα πάνε τον τόπο μπροστά!

Ευχαριστούμε θερμά την κυρία Ελένη Παγκρατίου και το Σπίτι του Ορέστη για τη ζεστή φιλοξενία, τα πρωινά και τα δείπνα που μας προσέφερε, τη μοναχή Ευφημία της Ιεράς Μονής Ευαγγελίστριας Άνω Πεδινών για την ξενάγηση, τη συνέντευξη και τα βιβλία που μας δώρισε, το εστιατόριο Σωτηρία Τσιγαρά στα Άνω Πεδινά για το παραδοσιακό γεύμα που μας σέρβιρε, το καφέ-γλυκοπωλείο Αλθαία στα Άνω Πεδινά για τα καφεδάκια και τα παραδοσιακά γλυκά που μας κέρασε και όλους τους ανθρώπους που μας υποδέχθηκαν και μας μίλησαν με αγάπη για τον τόπο τους.

Διαβάστε πρώτοι κάθε νέο μας άρθρο!

Βρείτε μας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσής μας:

• Instagram: @eatdessertfirstgreece 
• Facebook profile: Giorgos Eliza Vlachakis
• Facebook page: eatdessertfirstgreece
• Twitter: @eatdessert1stGr
• Pinterest: eatdessert1stGr
• WordPress: Eat Dessert First Greece
• LinkedIn: Eliza Neofytou
• Reddit: eatdessertfirstgr

Ακολουθήστε μας συμπληρώνοντας το email σας στο πεδίο στο κάτω μέρος της ιστοσελίδας μας, για να σας έρχεται με email κάθε νέο μας άρθρο μόλις κυκλοφορήσει. Μην ξεχάσετε να κάνετε επιβεβαίωση της εγγραφής σας, στο email που θα σας έρθει! 🤗 Όσοι είστε κι εσείς wordpress bloggers, πατήστε απλώς follow.