Διαβάστε το πρώτο μέρος εδώ…

Θυμάστε ένα κρύο απόγευμα μιας Κυριακής του Δεκέμβρη που επισκεφθήκαμε την κυρία Θεονύμφη Βλαχάκη-Μακατουνάκη και φτιάξαμε κρητικούς τηγανίτες; Εκείνη την ημέρα είχαμε κάνει και πολλά άλλα, γι’ αυτό είχαμε ονομάσει και το άρθρο μας μέρος α’… Μετά ήρθαν τα Χριστούγεννα και τα γλυκά ταξίδια και αποφασίσαμε να φυλάξουμε το μέρος β’ για λίγο αργότερα. Το άρθρο που σας χρωστούσαμε είναι επιτέλους έτοιμο και έχει πεντανόστιμα κρητικά καλιτσούνια με όλα τα μυστικά τους, μαζί με ακόμα περισσότερες νοσταλγικές ιστορίες και ιστορικές μνήμες.

Δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος για να μπεις στο κρητικό κλίμα από ένα αυθεντικό κρητικό γλέντι… Το Eat Dessert First πήγε στο γλέντι του Συλλόγου Κρουσανιωτών «Η Αγία Ειρήνη» και πέρασε τέλεια! Ήπιαμε τις ρακές μας, φάγαμε ανθότυρο, ελιές με κρητικά παξιμάδια, γαμοπίλαφο και χαρήκαμε πολύ που συναντήσαμε ξανά την κυρία Θεονύμφη, η οποία είναι μέλος του συλλόγου εδώ και είκοσι χρόνια και ταμίας τα τελευταία δεκαέξι χρόνια.

Όπως μας τόνισε η Ασημίνα Βλαχάκη, ανιψιά της κυρίας Θεονύμφης, Υπεύθυνη Λειτουργίας Βιβλιοθήκης Επιστημών Υγείας ΠΕ Βιβλιοθηκονόμος MSc PhD, ο Σύλλογος Κρουσανιωτών διοργανώνει συχνά εκδηλώσεις με στόχο να συγκεντρώνονται οι χωριανοί που ζούνε στην Αθήνα και να συσφίγγονται οι σχέσεις τους, μιας και βρίσκονται μακριά από την πατρίδα τους. Για παράδειγμα, το καλοκαίρι διοργανώνουν αρτοκλασία για τη γιορτή της Αγίας Ειρήνης, το όνομα της οποίας έχει και ο σύλλογος, και μετά τρώνε όλοι μαζί. Στις εκδηλώσεις και τους χορούς του συλλόγου είναι φυσικά ευπρόσδεκτοι όλοι και είναι πολύ όμορφο το ότι συμμετέχουν και πολλοί νέοι άνθρωποι.

View this post on Instagram

A post shared by Eat Dessert First Greece (@eatdessertfirstgreece)

Είμασταν και τυχεροί εκείνη τη βραδιά! Ο λαχνός μας στην κλήρωση της λαχειοφόρου αγοράς κέρδισε μια πανέμορφη διακοσμητική κουτάλα, ζωγραφισμένη στο χέρι, από το ιστορικό εργαστήριο κεραμικών Ευτύχης στη Νέα Σμύρνη. Ένα τέλειο στολίδι για την κουζίνας μας!

Η τύχη μας δεν σταμάτησε εκεί… Κέρδισαμε και το φλουρί στην κοπή της Βασιλόπιτας του Συλλόγου Κρουσανιωτών, στην οποία είχαμε την τιμή να είμαστε καλεσμένοι. Εκεί, ήπιαμε πάλι τις ρακές μας, φάγαμε χειροποίητα κρητικά κεφτεδάκια, μυζηθροπιτάκια, χορτόπιτες, παξιμάδια και ελιές, γραβιέρες και άλλα τυριά από την Κρήτη και συζητήσαμε για την Κρήτη, το ιστορικό χωριό του Κρουσώνα και τη συμβολή του στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στον αγώνα για την απελευθέρωση από τις γερμανικές δυνάμεις κατοχής.

Μαζί με το φλουρί κερδίσαμε και μια υπέροχη εικόνα της Παναγίας με το Θείο Βρέφος για να ευλογεί το σπίτι μας για τη νέα χρονιά!

Η κυρία Θεονύμφη είναι επίσης μέλος του Συλλόγου Κρητών Περιστερίου εδώ και είκοσι χρόνια, στον οποίο είναι μέλος της εξελεγκτικής επιτροπής εδώ και δεκαπέντε χρόνια. Έφερε και μας έδειξε με συγκίνηση μια παλιά φωτογραφία του πεθερού της από το 1970…

Πριν όμως έρθει το 2020 με όλα τα γλυκά που, πρώτα ο Θεός, θα μας φέρει, είχαμε επισκεφθεί την κυρία Θεονύμφη στο φιλόξενο σπίτι της. Φάγαμε, ήπιαμε, συζητήσαμε και καταγράψαμε ένα σωρό όμορφες αναμνήσεις και ιστορίες όπως γίνεται πάντα όταν βρισκόμαστε με καλή παρέα. Θα προσπαθήσουμε να δώσουμε μια γλυκιά γεύση από όσα ακούσαμε, αλλά και όσα δοκιμάσαμε!

Θα ξεκινήσουμε τις γλυκιές κρητικές μας ιστορίες με τη συνταγή της κυρίας Θεονύμφης για κρητικά καλιτσούνια, επειδή ήταν πεντανόστιμα και ξέρουμε πως θα σας ανοίξει η όρεξη να δοκιμάσετε να τα φτιάξετε κι εσείς! Τα καλιτσούνια της κυρίας Θεονύμφης «είναι υπέροχα, επειδή είναι παραδοσιακά, αυθεντικά κρητικά από του Κρουσώνα τα βουνά!» μας είχε πει η αναπάντεχη επισκέπτης Ασημίνα, ανιψιά της κυρίας Θεονύμφης. Μια απόλυτα ταιριαστή εισαγωγή…

Η συνταγή της κυρίας Θεονύμφης: Κρητικά καλιτσούνια

Το πρώτο πράγμα που μας είπε η κυρία Θεονύμφη είναι πως η ζύμη για τα καλιτσούνια μπορεί να γίνει με δύο τρόπους, με μαγιά ή στιγμής, με το ίδιο νόστιμο αποτέλεσμα. Φτιάξαμε τη ζύμη στιγμής για να μπορέσουμε να παρακολουθήσουμε τη διαδικασία χωρίς να χρειαστεί να περιμένουμε να φουσκώσει… Ρωτήσαμε αν λέγονται καλιτσούνια ή σκαλτσούνια και η κυρία Θεονύμφη μας είπε πως σκαλτσούνια τα ονομάζουν στα Χανιά.

Υλικά για τη ζύμη για τα καλιτσούνια

Ζάχαρη	2 ποτήρια
Καλαμποκέλαιο	1 ποτήρι
Γάλα	1 ποτήρι
Αυγά	3
Βανίλιες	3
Φαρίνα	1500 γρ.

Υλικά για τη γέμιση για τα καλιτσούνια

Ανθότυρο	1000 γρ.
Αυγά	3
Ζάχαρη	1 ποτήρι
Κανέλα	1 κ.γ.

Τα καλιτσούνια παραδοσιακά ήταν ένα γλυκό κέρασμα, μας είπε. Τα φτιάχνουν σε γάμους, το Πάσχα, τα Χριστούγεννα, αλλά και όλο το χρόνο. Παλιά τα έφτιαχναν κυρίως το Πάσχα.

Η κυρία Θεονύμφη φτιάχνει δύο ειδών καλιτσούνια, τα λυχναράκια και τα σκεπαστά. Τα φτιάχνει κάπως έτσι…

Ένα μικρό μυστικό!

Την ώρα που φτιάχναμε τα γλυκάκια μας, η κυρία Θεονύμφη μας μίλησε για τον προπαππού της, τον Μακατουναντρέα, ο οποίος ήταν οπλαρχηγός, από τους πιο έμπιστους ανθρώπους του Βενιζέλου.

Η ανιψιά Ασημίνα, που βρισκόταν στην παρέα μας, μας αφηγήθηκε την ιστορία της εκκλησίας του Αγίου Χαράλαμπου στον Κρουσώνα, η οποία συνδέεται με τους ιστορικούς αγώνες και τις θυσίες των Κρουσανιωτών για την ελευθερία του τόπου τους και της ευρύτερης περιοχής του Ψηλορείτη, όπως αναφέρεται στο βιβλίο Άγιος Χαράλαμπος Ιησούς Χριστός, Μια εκκλησία, μια ιστορία της Ενορίας Αγίου Χαραλάμπου Κρουσώνα, που μας χάρισε η κυρία Θεονύμφη. Είναι μια ιστορική δίκλιτη εκκλησία στη μέση του χωριού, των αρχών του 15ου αι., η οποία τιμάται στο όνομα του Αγίου Χαράλαμπου και στη Μεταμόρφωση του Σωτήρα Χριστού.

Ο Άγιος Χαράλαμπος ήταν ιερέας στη Μαγνησία της Μικράς Ασίας και έζησε στο τέλος του 2ου και στις αρχές του 3ου αι. μ.Χ. Βασανίστηκε φριχτά από τον άρχοντα της Μαγνησίας Λουκιανό, ο οποίος προσπάθησε ο ίδιος να πληγώσει με ξίφος το σώμα του Αγίου. Τότε τα χέρια του αποκόπηκαν και έμειναν κρεμασμένα στο σώμα του Ιερομάρτυρα και μόνο μετά από προσευχή του Αγίου ο άρχοντας έγινε υγιής ξανά. Παρ’ όλα αυτά διέταξε τη διαπόμπευση του Αγίου και τον αποκεφαλισμό του. Ο Άγιος Χαράλαμπος θεωρείται επίσης προστάτης του Κρουσώνα από τους Τούρκους, μιας και το 1817 πέθαναν από πανούκλα όλοι οι Τούρκοι του χωριού εκτός από έναν που είχε υπερασπιστεί τους Χριστιανούς.

Όπως μας είπε η Ασημίνα, στην Επανάσταση του 1821, ένα πολύ σημαντικό ιστορικό γεγονός έλαβε χώρα στο χωριό. Μετά από σκοτωμούς και λεηλασίες από τους Τούρκους στα ορεινά χωριά του Κρουσώνα και των Ανωγείων (και του ναού του Αγίου Χαράλαμπου και του μοναστηρίου της Αγίας Ειρήνης), και με αφορμή την κλοπή δύο χιλιάδων αιγοπροβάτων που ήταν απαραίτητη για την επιβίωση των οικογενειών τους, οι Κρουσανιώτες παγίδεψαν και έκαψαν 300 Τουρκαλβανούς που είχαν κρυφτεί μέσα στον ναό του Αγίου Χαράλαμπου, μια «μεγάλη νίκη των Επαναστατημένων Κρητικών» όπως διαβάσαμε στο βιβλίο. Μια νίκη που συνοδεύτηκε από τη θυσία ενός Κρουσιανοτόπουλου, το οποίο οι Τουρκαλβανοί είχαν μαζί τους ως όμηρο. Όπως περιγράφεται στο βιβλίο, το θρησκευτικό φρόνημα και η ανάγκη για ελευθερία των Κρουσανιωτών ήταν «πάντα δυνατά ώστε να μην μπορούν να υπάρχουν χωριστά».

Από παντού πέφτει φωθιά, πολύ’ ναι σκοτωμένοι

Μπεχλούλ αγάς φοβήθηκε, πως ένας δε πομένει

και σα τ’ αγρίμια δεξιά ζερβά γλακούνε να σωθούνε

στην εκκλησά εμπήκανε για να προφυλαχτούνε

είδανε ζόρε δυνατό με στην απελπισιά

και ένα κρουσανιωτόπουλο σύραν στην εκκλησιά

μα’ τανε θέλημα Θεού, να μπουν στην εκκλησία,

εκεί όπου ατιμάζανε να βρούνε τιμωρία […]

γιε μου δεν είναι η ώρα σου για να σε πάρει ο χάρος

μα αφούνε για την λευτεριά θα πάρω εγώ το θάρρος

για την φωτιά σε γέννησα σε χάρισα στην λαύρα

πως θα παλέψω το κορμί να ντύσω μες τα μαύρα

Απόσπασμα τραγουδιού που αναφέρεται στο κάψιμο των Τουρκαλβανών στην εκκλησία Ιησού Χριστού-Αγίου Χαραλάμπου, από το βιβλίο Άγιος Χαράλαμπος Ιησούς Χριστός, Μια εκκλησία, μια ιστορία της Ενορίας Αγίου Χαραλάμπου Κρουσώνα, 2014.

Όση ώρα συζητούσαμε για όλα αυτά τα εξαιρετικά ενδιαφέροντα ιστορικά γεγονότα μέσα στη ζεστή ατμόσφαιρα της κουζίνας, τα καλιτσούνια ψήθηκαν και μοσχοβόλησε το σπίτι, φέρνοντάς μας πίσω στο σήμερα…

Δε φτάνει που απολαύσαμε όλα τα υπέροχα γλυκά της κυρίας Θεονύμφης και πήραμε ένα ταψί καλιτσούνια για την κατάψυξη για μετά το τέλος της νηστείας, μας έκανε και άλλα δωράκια! Μαζί με όσα μας χάρισε, μας έδειξε διάφορα ενθύμια μεγάλης ηλικίας και μας αφηγήθηκε τις ιστορίες τους. Ένα ακόμα μάθημα ιστορίας και λαογραφίας ανεκτίμητης αξίας…

Με γλυκιές γεύσεις, δημιουργίες και συζητήσεις έκλεισε η νοσταλγική μας βραδιά… Αυτό που μας έμεινε σαν αίσθηση είναι πως τα ταξίδια στην ιστορία γίνονται πραγματικά συναρπαστικά όταν έχουν ως όχημα τις προσωπικές ιστορίες και μνήμες των ανθρώπων που συναντάμε, δε συμφωνείτε κι εσείς; Εμείς πάντως περιμένουμε με ανυπομονησία τα επόμενα!

Διαβάστε πρώτοι κάθε νέο μας άρθρο!

Βρείτε μας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσής μας:

• Instagram: @eatdessertfirstgreece 
• Facebook profile: Giorgos Eliza Vlachakis
• Facebook page: eatdessertfirstgreece
• Twitter: @eatdessert1stGr
• Pinterest: eatdessert1stGr
• WordPress: Eat Dessert First Greece
• LinkedIn: Eliza Neofytou
• Reddit: eatdessertfirstgr

Ακολουθήστε μας συμπληρώνοντας το email σας στο πεδίο στο κάτω μέρος της ιστοσελίδας μας, για να σας έρχεται με email κάθε νέο μας άρθρο μόλις κυκλοφορήσει. Μην ξεχάσετε να κάνετε επιβεβαίωση της εγγραφής σας, στο email που θα σας έρθει! 🤗 Όσοι είστε κι εσείς wordpress bloggers, πατήστε απλώς follow.