Το πρωί να τρως σαν βασιλιάς, το μεσημέρι σαν πρίγκηπας και το βράδυ σαν ζητιάνος, λέει μια παλιά φράση. Στην Ελλάδα βέβαια μάλλον το αντίθετο κάνουμε. Το πρωί δεν προλαβαίνουμε παρά τον καφέ μας, άντε και κανένα κουλούρι, το μεσημέρι τσιμπάμε κάτι πρόχειρο στο διάλειμμα από τη δουλειά, και το βράδυ έχουμε πια το χρόνο να μαγειρέψουμε, να παραγγείλουμε ή να βγούμε έξω. Επειδή όμως ένα τέτοιο πρόγραμμα δεν είναι καθόλου καλό για την υγεία μας, στο νέο γλυκό μας άρθρο θα φάμε pancakes για πρωινό και θα ψάξουμε -όπως πάντα- την ιστορία και τις παραλλαγές τους ανά τον κόσμο.

Αυτή τη φορά θα δώσουμε τη συνταγή πρώτα και θα προτείνουμε να φτιάξετε μια διπλή δόση pancakes, να τα σερβίρετε σε μια λαχταριστή στίβα και να τα στολίσετε με ότι σας αρέσει για γαρνιτούρα. Πάρτε μια γερή πιρουνιά και ελάτε να βυθιστούμε στην ιστορία των pancakes!

Pancakes με σπιτική σως καραμέλα

H συνταγή μας

Υλικά για τα pancakes

Αλεύρι μαλακό (κοσκινισμένο)	160 γρ.
Μαγειρική σόδα	1 κ.γ.
Ζάχαρη	1 κ.σ
Αλάτι	1/2 κ.γ.
Αυγό	1
Γιαούρτι	180 γρ.
Νερό	160 γρ.
Εκχύλισμα πικραμύγδαλο (προεραιτικά)	2-3 σταγόνες
Βούτυρο (για το τηγάνι)	1 κ.γ.

Πώς φτιάχνουμε τα pancakes

Σε ένα μπωλ ανακατεύουμε τα στερεά υλικά (αλεύρι, σόδα, ζάχαρη, αλάτι). Σε ένα άλλο μπωλ ανακατεύουμε το γιαούρτι με το μισό νερό (να γίνει σαν γάλα) και προσθέτουμε το χτυπημένο αυγό. Ενώνουμε τα δύο μείγματα και ομογενοποιούμε με τον αυγοδάρτη. Προσθέτουμε το υπόλοιπο μισό νερό. Το αποτέλεσμα πρέπει να είναι ένας ρευστός χυλός, όχι ζυμάρι και όχι τελείως υγρό.

Ένα μικρό μυστικό!

Γιαούρτι αραιωμένο με νερό, σε σχεδόν 1:1 αναλογία, φτιάχνουν αυτό που στα Αγγλικά λέγεται buttermilk, δηλαδή βουτυρόγαλα. Χρησιμοποιείται σε πολλές συνταγές, λόγω της αντίδρασης ανάμεσα στο γαλακτικό οξύ και τη μαγειρική σόδα, η οποία κάνει τις ζύμες να φουσκώνουν και να ελαφραίνουν. Άλλα υποκατάστατα είναι το κεφίρ σε ίση ποσότητα με το βουτυρόγαλα, όπως και το γάλα, όταν του προσθέσουμε κρεμόριο (ή ξινό, cream of tartar στα Αγγλικά).

Ζεσταίνουμε ένα τηγάνι σε μέτρια φωτιά και λιώνουμε 1 κ.γ. βούτυρο. Μόλις πάρει θερμοκρασία, ρίχνουμε μια κουτάλα (60 ml) χυλό. Περιμένουμε ενάμιση λεπτό, μέχρι να δούμε φουσκάλες στην επιφάνεια. Με μια σπάτουλα γυρίζουμε προσεχτικά από την άλλη και αφήνουμε για άλλο ένα λεπτό. Έτοιμο το πρώτο pancake! Το πρώτο δε θα πάρει τόσο ωραίο χρώμα, οπότε θα το φάει ο μάγειρας, τα επόμενα όμως θα βγουν πανέμορφα.

• 

• 

• 

Υλικά για τη σως καραμέλα

Προσαρμοσμένη συνταγή από το αγαπημένο μας επαγγελματικό βιβλίο: On Baking A Textbook of Baking & Pastry Fundamentals, των σεφ και καθηγητών Labensky, Van Damme και Martel, διαθέσιμο για παραγγελία εδώ.

Ζάχαρη	135 γρ.
Νερό	30 γρ.
Χυμός λεμόνι	1 κ.γ.
Κρέμα γάλακτος (θερμ. δωματίου)	60 γρ.
Βούτυρο	10 γρ.
Αλάτι (αν θέλουμε να κάνουμε αλμυρή καραμέλα)

Πώς φτιάχνουμε τη σως καραμέλα

Σε ένα βαθύ κατσαρολάκι (όχι τηγάνι) ρίχνουμε τη ζάχαρη και το νερό και ανακατεύουμε. Αν μας έχει μείνει ζάχαρη στα τοιχώματα την σκουπίζουμε με ένα βρεγμένο πινέλο, γιατί μπορεί να κάνει την καραμέλα να κρυσταλλώσει. Βάζουμε σε δυνατή φωτιά και μόλις πάρει βάση (δούμε τις πρώτες φουσκάλες) προσθέτουμε το λεμόνι. Από εδώ και πέρα δεν ανακατεύουμε καθόλου. Μετά από λίγη ώρα η καραμέλα θα αρχίσει να κοχλάζει και κάποια στιγμή θα πάρει το κλασικό χρυσοκαφέ χρώμα. Τότε αποσύρουμε από το μάτι και προσθέτουμε την κρέμα γάλακτος. Προσοχή! Η καραμέλα είναι καυτή και μόλις πέσει μέσα η κρέμα θα αφρίσει πολύ. Πρέπει να την έχουμε φτιάξει σε βαθύ κατσαρολάκι και να είμαστε προσεκτικοί να μην καούμε. Χτυπάμε με τον αυγοδάρτη και προσθέτουμε το βούτυρο, ανακατεύοντας συνεχώς. Αφήνουμε να κρυώσει σε θερμοκρασία δωματίου. Η σως καραμέλας διατηρείται για πολλές μέρες, ακόμα και εβδομάδες, στο ψυγείο.

• 

• 

• 

• 

• 

Έτοιμα τα pancakes, έτοιμη και η σως καραμέλα, μένει μόνο να τα ενώσουμε και να τα γαρνίρουμε με ότι τραβάει η όρεξη μας. Εμείς ρίξαμε από πάνω λίγα τριμμένα πουράκια, λίγη άχνη, μερικά σταφύλια και μερικά βατόμουρα, και δεν έμεινε ψίχουλο! Ετοιμάσατε το πιατάκι σας; Ας αρχίσει το γλυκό μας ταξίδι…

Pancakes, από την προϊστορική εποχή στο πρωινό μας…

Μαντέψτε πόσο παλιά δημιουργήθηκαν τα pancakes! Το National Geographic υποστηρίζει πως οι προϊστορικοί πρόγονοί μας έφτιαχναν τηγανίτες! Ευρήματα από κόκκους σιταριού πάνω σε εργαλεία της Εποχής του Λίθου (30.000 χρόνια πριν) στηρίζουν την υπόθεση αυτή. Οι ερευνητές εικάζουν πως το σιτάρι πιθανώς ανακατευόταν με νερό και ψηνόταν πάνω σε καυτή πέτρα.

Διαβάσαμε επίσης πως οι τηγανίτες (από τη λέξη τάγηνον, δηλαδή τηγάνι) ήταν αγαπημένη λιχουδιά στη Αρχαία Ελλάδα, όπως δείχνουν αναφορές ποιητών του 5ου αι. Φτιάχνονταν με αλεύρι, νερό, λάδι, πετιμέζι και μέλι. Υπήρχαν επίσης οι σταϊτίτες, είδος τηγανίτας από σιτάρι, από το οποίο προέρχεται και η ονομασία του. Στη Ρωμαϊκή Εποχή, ο Έλληνας ιατρός και φιλόσοφος Γαληνός, είχε καταγράψει συνταγή για τηγανίτες στο έργο του De alimentorum facultatibus (Για τις ιδιότητες των τροφών). Φτιάχνονταν από αλεύρι σίτου, μουσκεμένο με μπόλικο νερό και τηγανίζονταν αποκλειστικά σε ελαιόλαδο. Ο Γαληνός επισημαίνει πως επειδή οι τηγανίτες «στούμπωναν» το στομάχι -δική μας έκφραση, η δικιά του ως γιατρού ήταν πολύ χειρότερη- ορισμένοι προσέθεταν μέλι ή θαλασσινό αλάτι.

Πιο πρόσφατα, από το 16ο αι. -ή και ακόμα πιο παλιά- στην Αγγλία καθιερώθηκε η Ημέρα Τηγανίτας, δηλαδή Pancake Day. Η E. Castelow μας ενημερώνει: η Τρίτη σαραντεφτά μέρες πριν από την Κυριακή του Πάσχα (σαν τη δική μας Τσικνοπέμπτη), κατά την οποία οι Βρετανοί χρησιμοποιούσαν αυγά, βούτυρο και λίπος, πριν από την αρχή της νηστείας. Η ημέρα ονομάζεται και Shrove Tuesday (Καθαρή Τρίτη) επειδή οι Χριστιανοί εξομολογούνταν και «καθαρίζονταν» από τις αμαρτίες τους. Τα παραδοσιακά Βρετανικά pancakes είναι πολύ λεπτά και σερβίρονται με Golden Syrup ή χυμό λεμόνι και άχνη.

Σύμφωνα με το National Geographic, στις αμερικανικές αποικίες τα pancakes ονομάζονταν και hoe cakes, johnnycakes, ή flapjacks. Φτιάχνονταν με φαγόπυρο ή σιμιγδάλι καλαμποκιού (πολέντα). Στο βιβλίο American Cookery της Amelia Simmons του 1796 -το πρώτο καθαρά αμερικανικό βιβλίο μαγειρικής- υπάρχουν δύο συνταγές για pancakes: μια για Johny Cake ή Hoe Cake με γάλα και μελάσα (molasses, γλυκαντική ουσία) και μία για Indian Slapjack χωρίς μελάσα αλλά με τέσσερα αυγά.

Flat as a pancake

Έκφραση με καταγωγή γύρω στο 1611, χρησιμοποιούνταν κυρίως για να περιγράψει επίπεδες περιοχές όπως το Κάνσας, οι πεδιάδες του Καναδά και η Πολωνία

Παρά την έκφραση αυτή, υπάρχουν και λεπτότερες τηγανίτες από τις αμερικάνικες, και δεν είναι άλλες από τις γαλλικές κρέπες. Όπως διαβάσαμε, η καταγωγή τους εντοπίζεται στη Βρετάνη, περιοχή στα βορειοδυτικά της Γαλλίας, κοντά στη Μεγάλη Βρετανία. Λόγω της γεωγραφικής απομόνωσης της βραχώδους περιοχής, αναπτύχθηκε εκεί μια ιδιαίτερη κουλτούρα με βρετανικές επιρροές. Το 12 αι., όταν έφτασε στη Βρετάνη το φαγόπυρο, οι κάτοικοι έφτιαξαν χυλό με νερό και λίγο αλάτι και τον έψησαν σε καυτή επιφάνεια, φτιάχνοντας τις πρώτες κρέπες, τις οποίες γέμιζαν με φρέσκα και τοπικά προϊόντα. Πάνω κάτω στην ίδια μορφή, οι κρέπες παραμένουν ένα γαλλικό σήμα κατατεθέν έως σήμερα.

Pancakes, κρέπες ή τηγανίτες, οι λιχουδιές αυτές κυκλοφορούν σε όλο τον κόσμο, με διάφορες ονομασίες και γευστικές παραλλαγές, λεπτότερες ή πιο αφράτες, αλλά πάντα λαχταριστές. Ανήκουν στην ευρύτερη κατηγορία των griddlecakes (griddle λέγεται η καυτή σιδερένια πλάκα πάνω στην οποία ψήνονται), η οποία περιλαμβάνει τα pancakes, τις κρέπες, τις τορτίγιες, τις βάφλες και τα blini (ρωσική/ουκρανική εκδοχή), όπως μαθαίνουμε από το On Baking A Textbook of Baking & Pastry Fundamentals, των σεφ και καθηγητών Labensky, Van Damme και Martel, (βρείτε το εδώ). Το χαρακτηριστικό που τα συνδέει είναι το ότι περιέχουν μαγειρική σόδα ή baking powder και ο τρόπος ψησίματος σε καυτή επιφάνεια με λίγη ή καθόλου λιπαρή ουσία.

Θέλοντας να δούμε αν τελικά όλοι αγαπάνε τα pancakes, βρήκαμε πραγματικά ατελείωτες εκδοχές και παραλλαγές! Τηγανίτες, κρέπες και πίτες, λοιπόν, από όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης…

Γερμανία

Pfannkuchen: κρέπες, συνήθως πιο παχιές από τις γαλλικές, σερβίρονται με γλυκιά ή αλμυρή γέμιση.

Ρωσία / Ουκρανία

Blini: κρέπες από αλεύρι σίτου ή πιο σπάνια φαγόπυρο, γεμίζονται με σαντιγί, κρεμώδες τυρί, βούτυρο ή χαβιάρι.

Πολωνία

Naleśniki: λεπτές κρέπες, σερβίρονται συνήθως με μαρμελάδες, φρούτα ή μαλακό λευκό τυρί με ζάχαρη, αλλά και αλμυρές γεμίσεις.

Δανία

Æbleskiver: pancakes με χαρακτηριστικό σφαιρικό σχήμα, τραγανά απ’ έξω και αφράτα μέσα. Δεν είναι γλυκά, αλλά συνήθως συνοδεύονται με μαρμελάδα κόκκινων φρούτων και πασπαλίζονται με άχνη.

Νορβηγία

Lefse: κρέπες που σερβίρονται σε ρολάκια με αλμυρή ή γλυκιά γέμιση. Φτιάχνονται με πατάτα, αλεύρι, βούτυρο και γάλα ή κρέμα γάλακτος.

Άλλο ένα από Νορβηγία

Krumkake: λεπτές βάφλες από αλεύρι, αυγά, βούτυρο, ζάχαρη και κρέμα γάλακτος. Ψήνονται παραδοσιακά σε ειδική επιφάνεια με ανάγλυφο σχέδιο και γεμίζονται με σαντιγί κ.α.

Ισλανδία

Pönnukaka: λεπτές κρέπες ψημένες σε ειδικό σκεύος. Σερβίρονται σε ρολάκια με ζάχαρη ή διπλωμένες με μαρμελάδα και σαντιγί.

Αυστραλία

Pikelets: pancakes μικρού μεγέθους, γαρνίρονται με μαρμελάδα, σαντιγί ή σε αλμυρή εκδοχή με ξινόκρεμα (sour cream), καπνιστό σολωμό και άνηθο

Κίνα

Cong yu bing: πιτάκι με κρεμμύδια, φτιάχνεται με αλεύρι σίτου και βραστό νερό. Συνήθως συνοδεύει χοιρινό μούσου ή πάπια Πεκίνου.

Ιαπωνία

Dorayaki: δύο αφράτα pancakes από castella (πορτογαλικό παντεσπάνι) με ελαφρώς γλυκιά πάστα από κόκκινα φασόλια στο ενδιάμεσο.

Αιθιοπία

Injera: pancake που φτιάχνεται με αλεύρι από teff (αφρικάνικο δημητριακό) φουσκωμένο με μαγιά. Έχει ελαφρώς αφρώδη υφή.

Ινδία

Naan: αφράτο πιτάκι από αλεύρι σίτου, ψήνεται στη στιγμή στα τοιχώματα του ταντούρ (κυλινδρικός κεραμικός ή μεταλλικός φούρνος).

Ινδία και πάλι (ένα από τα 14 τουλάχιστον είδη pancakes..)

Meetha pooda: γλυκό pancake από αλεύρι σίτου, μαραθόσπορους και ζάχαρη. Σερβίρεται με kheer (ινδικό ρυζόγαλο), πίκλες ή chutney.

Πακιστάν (και υπόλοιπη Ινδική υποήπειρος)

Chapati (ή roti, roshi, safati, shabaati, phulka): λεπτή πίτα από αλεύρι ολικής άλεσης (atta), νερό και λάδι.

Μεξικό

Tortilla: λεπτή πίτα από ψιλό σιμιγδάλι καλαμποκιού, σερβίρεται γεμισμένη με κρέας ή τυριά, ή τηγανισμένη ως συνοδευτικά τσιπς.

Βραζιλία

Tapioca beiju: παχιές κρέπες από ταπιόκα (άμυλο από τη ρίζα του φυτού κασάβα), με χαρακτηριστική γαρνιτούρα το λιωμένο βούτυρο με αποξηραμένες φλούδες καρύδας

…. Ευτυχώς, δηλαδή, που έχουμε ήδη φτιάξει τα pancakes μας για πρωινό, γιατί θα μας είχαν τρέξει τα σάλια! Όπως και να τα λένε και με όποιο τρόπο και να τα φτιάχνουν, το σίγουρο είναι πως είναι παγκοσμίως αγαπημένα. Καλές γλυκές απολαύσεις, λοιπόν, σε όλο τον κόσμο!

Διαβάστε πρώτοι κάθε νέο μας άρθρο!

Βρείτε μας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσής μας:

• Instagram: @eatdessertfirstgreece 
• Facebook profile: Giorgos Eliza Vlachakis
• Facebook page: eatdessertfirstgreece
• Twitter: @eatdessert1stGr
• Pinterest: eatdessert1stGr
• WordPress: Eat Dessert First Greece
• LinkedIn: Eliza Neofytou
• Reddit: eatdessertfirstgr

Ακολουθήστε μας συμπληρώνοντας το email σας στο πεδίο στο κάτω μέρος της ιστοσελίδας μας, για να σας έρχεται με email κάθε νέο μας άρθρο μόλις κυκλοφορήσει. Μην ξεχάσετε να κάνετε επιβεβαίωση της εγγραφής σας, στο email που θα σας έρθει! 🤗 Όσοι είστε κι εσείς wordpress bloggers, πατήστε απλώς follow.